,,Hé vogel, wanneer spelen we weer?”: een karakteristieke begroetingszin van levende jazzlegende John Engels. John Engels mag dan wel bijna tachtig zijn, hij is nog onverminderd gedreven en creatief. Ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag op 13 mei en de daarmee samenhangende grote tournee van Engels c.s. (die ook Amersfoort zal aandoen), schreef Jeroen de Valk een biografie van de gelouterde drummer.

Dat werd hoog tijd, vond Jeroen en vele jazzliefhebbers zullen dat beamen.

door Erna Sanders

Jeroen de Valk, Amersfoorts schrijver, bassist en wandelende jazz-encyclopedie, schreef eerder al biografieën van Chet Baker en Ben Webster, die in diverse landen zijn uitgebracht en onder kenners gelden als standaardwerken. Dat laatste niet in de laatste plaats vanwege het zorgvuldige onderzoek dat eraan vooraf is gegaan, waardoor De Valk niet te betrappen is op feitelijke onjuistheden (in vergelijkbare uitgaven is dat helaas weleens anders).

Ook nu weer heeft De Valk een vlot geschreven, prettig leesbaar en vermakelijk werk afgeleverd -zij het ditmaal iets minder lijvig- waarvoor hij te rade is gegaan bij John Engels zelf, maar ook bij een keur aan mensen die in Johns kleurrijk leven een rol hebben gespeeld, privé dan wel muzikaal; al valt dat, lijkt het, bij Engels moeilijk te scheiden.

Familieleden, vrienden en al dan niet bekende musici komen aan het woord, onder wie Louis van Dijk en Benjamin Herman. Ook heeft de auteur een hoofdstuk gewijd aan zijn persoonlijke herinneringen aan John. Het boek geeft zo niet alleen een inkijk in het leven van een gepassioneerd muzikant, maar ook een tijdsbeeld, gelardeerd met foto’s en heerlijke anekdotes.

De gesprekssessies met John verliepen niet altijd zonder de nodige strubbelingen. Hoewel Engels een grage en smakelijke verteller is, moest hij wennen aan de wat officiële context van het interview en zou hij liever een vertaalmachine tot zijn beschikking hebben gehad, die de taal van zijn brushes zou kunnen omzetten in gesproken taal.

Auteur Jeroen de Valk tijdens een cd-opname met John Engels.

Toch is het -met complimenten aan de auteur- allemaal prima gelukt en doet dit boek ons alleen maar nóg meer uitkijken naar Amersfoort Jazz, waar we op 12 juni met eigen oren mogen horen wat de brushes van John ons te vertellen hebben.

Tot slot enkele citaten uit het boek:

,,Als ik speel en het gaat goed, kom ik in een andere dimensie. De plek waar ik thuishoor. Dan gaat er bij mij een ander bewustzijn werken. Ik begrijp daar niets van, dus laat ik dat maar gebeuren. Het heeft ermee te maken dat je allemaal op dezelfde golflengte zit. Met communicatie, met overconcentratie.”

,,Tegenwoordig moeten muzikanten na een paar stukken al pauze hebben. Ik zeg dan: ‘Kom nou zeg, we zijn hier niet gekomen om te pauzeren. Hup, muziek maken!’ Pauzeren doe je maar in je kist.”

Zus Truus over haar en Johns vader (ook drummer): ,,Het langste gesprek dat ik ooit met mijn vader had, was toen we samen luisterden naar de Boléro van Maurice Ravel. Dat stuk duurt een kwartier en wordt gedragen door een typerend, repeterend motief voor slagwerk. Precies zo lang waren we in gesprek.”

Drummer Pierre Courbois:,,Ik dacht eerst dat het slagwerk een typisch ritme-instrument was. Door de solo’s van John, de accenten die hij plaatst en zijn melodische ondersteuning van de thema’s, werd mij duidelijk dat het slagwerk net zo goed een melodie-instrument is.

“ ‘Hé vogel, wanneer spelen we weer?’, het muzikale leven van John Engels”, geschreven door Jeroen de Valk, verschijnt op 6 april bij uitgeverij Van Gennep.

Meer informatie:
www.vangennep-boeken.nl
www.jeroendevalk.nl
www.vogelvrijtour.nl