Na een maandenlang durende restauratie heeft museum Flehite haar deuren, die nooit helemaal dicht waren, nu weer volop open staan. De bouwvakkers zijn weg en de collectie hangt keurig op haar plaats. Medio deze maand is de officiële heropening.
Door Gerard Chel
De historische fundamenten onder het museum aan de Muurhuizen waren altijd al solide, de afgelopen maanden is hard gewerkt om ook de betonnen fundering op orde te brengen. Dat is geslaagd, directeur Onno Maurer heeft het stof van z’n jas geveegd, de rommel is opgeruimd en, belangrijker, de collectie hangt weer op haar plaats. En passant werd de toiletgroep gemoderniseerd.
Ernstige scheuren en verzakkingen in de twee uitbouwen – in 1898 gebouwd op een gedempt stuk gracht – waren de oorzaak dat het museum maandenlang op werkdagen dicht was en belangrijke delen van de collectie, zoals schilderijen van oude meesters, niet te zien waren. Drie van de in totaal 12 expositieruimtes bleven leeg: zaal 2 (schilders rond Jacob van Campen), zaal 10 (Amersfoort binnenste buiten) en zaal 11 (Amersfoortse verhalen).
Onder de uitbouw zijn betonnen palen acht meter diep de bodem in geslagen waarop een nieuwe vloer werd gestort. Wat nog niet kon worden gerestaureerd zijn de kademuren. ,,Dat moet wachten tot 2017’’, zegt Maurer, ,,een kwestie van geld. De kademuren zijn nu gestut met stevige ijzeren balken. Bezoekers en gebouwen lopen geen enkele risico, maar je blijft ze inderdaad nog wel een paar jaar zien. Ja, het is geen fraai gezicht, helaas.’’
De totale museumcollectie van Flehite omvat ruim 20.000 voorwerpen, schilderijen, tekeningen en prenten. Veel daarvan ligt in een depot op industrieterrein de Hoef. Officieel niet te bezichtigen zegt Maurer, maar voor bijzondere groepen zou wellicht wel eens een uitzondering mogelijk zijn. ,,Onze mooiste stukken tonen we natuurlijk in het museum, maar zoals bekend kampen wij met ruimtegebrek. Heel veel kunnen wij ook niet laten zien. Het is hier echt te klein, helemaal als het druk is, de klimaatregeling functioneert dan ook niet meer goed, en een fatsoenlijke plek om koffie te drinken hebben we ook niet.’’
De helft van de collectie is eigendom van de Oudheidkundige Vereniging Flehite (OVF), opgericht in 1878. Twee jaar later begon deze vereniging Flehite en beheerde het museum tot in 1976 daarvoor een aparte stichting ontstond. Nog steeds financiert deze vriendenvereniging geregeld nieuwe aanwinsten, zoals onlangs twee gravures van Rome door Jasper van Wittel.
Onno Maurer
foto: Gerard Chel
,,We hebben gemiddeld zo’n 40.000 bezoekers per jaar. Het maximum wat wij aankunnen schat ik op 50.000, gebaseerd op ons record van 45.000. Veel kan daar niet meer bij.’’ Reden waarom Maurer, samen met de Amersfoortse kunstverzamelaar Cees Kamerbeek, al eerder plannen smeedde om de Elleboogkerk – waar voor de brand het Armandomuseum zat – bij het museum te betrekken. ,,Mijn droom’’, noemt Maurer dat. ,,Een unieke kans. Met de kerk erbij kun je 80.000 bezoekers ontvangen. En dus ook meer inkomsten genereren.’’ Maar de huurprijs van 1,5 ton per jaar die de gemeente Amersfoort als eigenaar vraagt, kan Flehite niet opbrengen.
,,Ik begrijp de gemeente best, het is ook geen kwestie van onwil, het huishoudboekje moet ook daar op orde zijn. Aan de andere kant: het kerkgebouw staat nu leeg en het past perfect bij Flehite. Ook als we geen huur zouden hoeven te betalen kost het nog veel geld om het in te richten, maar ik ben ervan overtuigd dat wij daarvoor, los van de huurprijs, wel een oplossing weten te vinden.’’
Voor de kunsthistoricus, die inmiddels 15 jaar aan het museum verbonden is – en sinds kort ook de scepter zwaait over het Mondriaanhuis aan de Kortegracht – is het vanzelfsprekend dat Flehite bestaansrecht heeft. Dat Amersfoort aandacht moet schenken aan Mondriaan en aan haar verleden is voor hem uiteraard geen punt van discussie.
,,Wij zijn het geheugen van de stad. Wij gaan over het roerend erfgoed van Amersfoort. Door middel van onze collectie vertellen wij het verhaal van deze stad door de eeuwen heen. Al die verschillende gezichten, dat is Amersfoort. Wij verzamelen niet om het verzamelen. Flehite heeft, als historisch museum, een belangrijke functie: het bewaren en tonen van de culturele geschiedenis van de stad. Dat doen we met schilderijen, maar ook met een motorfiets van Eysink.’’
,,Tweede belangrijke taak is het verzamelen van kunst, met name uit de 19e en 20ste eeuw, gerelateerd aan Amersfoort. We zoeken voortdurend naar een mix tussen kunst en historie. Maar niet alleen oude dingen, ook hedendaagse kunst, zoals videoperformances. Wij kijken ook naar de actualiteit, want gisteren is vandaag al weer geschiedenis.’’
Een van de iconen die op dit moment in Flehite worden tentoongesteld.
Momenteel loopt – t/m 15 juni – ‘Stralende Schoonheid’, een brede selectie oude iconen, die zijn bijeengebracht door expert David Tchikvashvili, al jarenlang actief als intermediair op het gebied van Russisch orthodoxe kunst in Europa. Daarna staat van juni t/m september Rosita Steenbeek versus Robert Webster geprogrammeerd en van oktober t/m januari Belgische vluchtelingen.
Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag: 11.00 – 17.00 uur, zaterdag & zondag: 12.00 – 17.00 uur, maandag gesloten. Entree: volwassenen € 8,-, CJP / studentenpas € 4,-, jeugd t/m 17 jaar gratis evenals museumkaart, ICOM, Rembrandtpas, Leden Oudheidkundige Vereniging Flehite en Vrienden van Museum Flehite. Museumlint-ticket, dat toegang geeft tot Mondriaanhuis, Flehite en Kunsthal KAdE, € 12,-.