Dit jaar is het veertig jaar geleden dat Maria de Fátima doorbrak, toen ze als tiener de prestigieuze Grande Noite do Fado won. Het jubileum viert ze met haar nieuwe theatershow ‘40 jaar Fado’. Donderdag 27 november komt de zangeres naar De Flint.
Op haar twaalfde nam ze als onbekende tiener haar eerste fado-album op. Inmiddels deelt Maria de Fátima het podium met grote fado-artiesten als Amália Rodrigues, Jorge Fernando en Camané. De zangeres heeft haar basis in Amsterdam en stond al in een uitverkocht Concertgebouw en Vredenburg.
Het Parool schreef ooit over Maria de Fátima: “Wat een stem! Wat een overrompelende overtuigingskracht. Dit is het echte werk.” Ook in de rest van Europa is ze geliefd en ze heeft onder meer opgetreden in Frankrijk, België en Duitsland.
In ’40 jaar Fado’ geeft Maria de Fátima een overzicht van haar muzikale carrière. Zo zingt ze nummers van haar eerste platen en veel authentieke, traditionele fado, waaronder klassiekers van haar grote inspiratiebron Amália Rodrigues.
Maria de Fatima
Noodlot, vertaald in muziek
Een uitstapje naar Wikipedia biedt veel achtergrondinformatie over Fado. De zangstijl ontstond rond 1829 in de arme wijken van Lissabon; Alfama, Bairro Alto, en Mouraria. Fado, afgeleid van het Latijnse fatum, betekent zoveel als lot, of beter gezegd: het noodlot, vertaald in muziek.
Over de muziek die ten grondslag ligt verschillen de meningen, meldt de Internet encyclopedie. Van groot belang waren in ieder geval Arabische en Braziliaanse invloeden. De eerste grote ster van de fado was Maria Severa, dochter van een kroegbazin en prostituee in de wijk Mouraria. In het begin werd fado gezongen in de kroegen en bordelen en was een fadista niet meer dan een veredelde landloper of beurzensnijder. De fado werd toen geassocieerd met prostitutie, kroegen, en misdaad. Rond 1900 vond de omslag plaats naar het ‘respectabel’ worden van de stijl, waarna ook dichters en intellectuelen aandacht kregen voor deze muziek.
Begin jaren dertig gleed Portugal langzaam weg richting een burgeroorlog waar, net zoals in Spanje, linkse en rechtse krachten vochten om de macht. Gesteund door de gegoede middenklasse, het grootkapitaal en de kerk, nam de burgerdictatuur van Salazar de macht over. In zijn ogen was fado de ultieme uitdrukking van de Portugese volksziel. Het volk werd rustig gehouden met ‘de drie F’s’: Futebol, Fátima e Fado (voetbal, Onze-Lieve-Vrouw van Fátima en fado).
De fadista’s lieten zich de aandacht van de dictatuur welgevallen en velen beleefden hun bloeiperiode. Na de Anjerrevolutie in 1974 was er met fado geen droog brood meer te verdienen. De fadista’s werden geassocieerd met de dictatuur. Pas begin jaren negentig werd de fado opnieuw populair met een nieuwe generatie fadista’s zoals Mafalda Arnauth, Cristina Branco en Mariza. In 1997/1998 kwam de internationale doorbraak.
De klassieke uitvoering van de fado wordt nu gezien als een fadista met guitarra (Portugese gitaar), viola (klassieke gitaar) en bas (staande of basgitaar). Dit is echter een conventie die tijdens de dictatuur populair was. Tegenwoordig is de keuze in instrumentatie ruimer en wordt slechts beperkt door het vermogen van de fadista deze in zijn of haar fado’s in te passen.
Kaarten
Kaarten voor het concert van Maria de Fátima kunt u 24 uur per dag op www.deflint.nl bestellen. Telefonisch bestellen kan bij de kassa. De kassa is geopend van maandag t/m vrijdag van 10.00 tot 16.00 uur en op zaterdag van 13.00 tot 16.30 uur. Tel. 033 4 229 229. Entree (normaal) 21,75 euro.
Maria de Fátima samen met Thé Lau (The Scene) uit 2011: