De Eemlandse schrijver Henk Hardeman sprong een gat in de lucht toen hij vernam dat zijn Bommelverhaal ‘Het lastpak’ de eerste prijs had gewonnen bij de schrijfwedstrijd van de Toondercompagnie. ,,Het voelt als een enorme erkenning.” Herma Klein Kranenberg interviewde Hardeman voor Eempodium.nl en Golfbreker Radio. Het radio-interview is te horen via deze link.
In 2016, het jaar waarin Tom Poes 75 jaar bestaat, verschijnt deze bijzondere uitgave, geïllustreerd en wel, bij uitgeverij De Bezige Bij. De jury (Milou Toonder en Willem Feltkamp van de Toonder Compagnie, en Suzanne Holtzer van de Bezige Bij) roemde zijn vlotte schrijfstijl en humor, en daarnaast de herkenbaarheid van heer Bommel en de overige bekende bewoners van Rommeldam en omstreken. Ook de wijze waarop heer Bommel het slachtoffer wordt van zijn goede inborst en kwade magie deden overtuigend Toonderiaans aan.
Henk Hardeman is auteur van onder meer het jeugdboek ‘Spookschrijvers’. In dit boek wint iemand een schrijfwedstrijd en gebeuren er vervolgens mysterieuze dingen. Voor de prijsvraag van de Toondercompagnie kroop Hardeman in de huid van Marten Toonder en werd daarmee zelf een soort ‘spookschrijver’.
Mysterieuze zaken hebben zich nog niet voorgedaan. Toonder hield zeer van het mystieke, Hardeman oogt nuchter, met beide benen op de grond. ,,Als je in de schoenen van Toonder gaat staan, dan ga je automatisch ook dingen overnemen, zoals dat maatschappijkritische dat hem zo kenmerkte. Als je in een flow zit, is het alsof het verhaal zich vanzelf ontwikkelt.”
Schrijven als mysterieus proces? ,,Scheppen gaat van ‘au”’, aldus Hardeman. ,,Schrijven kan soms moeizaam gaan. Hoe minder bagage je hebt, des te onbevangener je schrijft, zo lijkt het wel.”
Wat zijn beproefde methoden voor Hardeman om in een schrijfflow te geraken? ,,Mijn beste invallen krijg ik tijdens het douchen of op de fiets. Mijn vrouw Nicky, die zelf ook jeugdboeken schrijft, weet dat als geen ander. ‘Ga dan douchen om ideeën op te doen!’, roept ze als ik loop te dralen of uitstelgedrag vertoon.”
De reeks gepubliceerde boeken van Hardeman toont aan dat de methode ‘fiets en douche’ resultaat heeft. Negen titels zijn inmiddels verschenen, naast een reeks korte verhalen.
Hardeman geeft zijn boeken het liefst een sprookjesachtige sfeer. Daarnaast is hij dol op spanning, humor en dialogen: ,,Een goed verhaal is niet alleen een spannend verhaal. Taal en humor vind ik heel belangrijk. Als ik de toon heb gevonden voor een verhaal en ik weet hoe bepaalde personages praten, dan schrijft het verhaal zich min of meer als vanzelf.”
Verschillende van zijn jeugdboeken zijn genomineerd voor de Prijs van de Nederlandse Kinderjury. In 2001 stond ‘De prinses van Ploenk’ op de longlist en in 2013 werd ‘Spookschrijvers’ getipt voor de Prijs van de Nederlandse Kinderjury.
Dat hij onlangs de eerste prijs won met zijn Bommelverhaal, leidde tot grote vreugde in huize Hardeman. ,,Door het dolle heen was ik. Ik heb echt een dansje gemaakt toen ik het bericht las. Het voelt als een waardering vanuit een heel andere hoek. De Bommelverhalen zijn toch meer voor volwassenen geschreven.”
Het rijke taalgebruik, de woordvondsten, de fantasievolle, sprookjesachtige sfeer die Toonders boeken kenmerken, spreken zeer tot de verbeelding van Hardeman. ,,Als kind vond ik het al mooi, net als de verhalen van Paul Biegel en Harrie Geelen. Het toeval wil dat deze voor mij zeer inspirerende auteurs allemaal voor Toonder Studio’s hebben gewerkt.”
Wat hij met de door hem bewonderde auteurs gemeen heeft, is een voorliefde voor eigenzinnige helden die met vaart en humor een spannend avontuur beleven. Malle koningen, stoere prinsessen, stuntels, studiehoofden en domme schurken; ze zijn allemaal terug te vinden in het oeuvre van Henk Hardeman.
Een slimme Tom Poes en een eigenzinnig heerschap als Olivier Bommel complementeren nu dit geheel. Chapeau voor ‘spookschrijver’ Henk Hardeman!
Hieronder een tekstfragment uit het te verschijnen boek Heer Bommel en het Lastpak, van Henk Hardeman.
Doctorandus Okke Zielknijper, gediplomeerd zielkundige ter stede, zat achter zijn bureau in zijn riante kantoor in het multifunctionele Gezondheidscentrum Rommeldam. Het imposante gebouw was opgetrokken uit eerlijke materialen zoals beton, staal en tropisch hardhout. Zoals iedere bezoeker zelf kon zien, omdat de architect alles zichtbaar had gelaten met het oog op de transparantie. Veel bezoekers kwamen er echter niet.
Alle beoefenaren van de plaatselijke medische stand hadden hier hun onderkomen moeten vinden, maar de crisis had daar een stokje voor gestoken. Als initiatiefnemer van het centrum zat de psycholoog nu met de gebakken peren. Zorgelijk bladerde hij door de stapel papieren die voor hem lag: nota’s, aanmaningen, dwangbevelen en dreigementen om een en ander, inclusief zijn persoon, grondig te verbouwen. Het is dan ook begrijpelijk dat hij aangenaam verrast was toen heer Bommel in de deuropening verscheen, geflankeerd door broeders Knoot en Wieltjes.
Hij toverde een professionele glimlach op het gelaat. ‘Ach, meneer Bommel, leuk dat u even aanwipt. Hebt u een ongelukje gehad?
‘Ik ben in de modder gevallen, omdat ik getroffen werd door mijn kasteel,’ legde heer Bommel uit.
‘Juist ja. Wat kan ik voor u betekenen?’
De broeders hielpen de onttakelde heer op een stoeltje, waar hij dubbelklapte onder zijn inmiddels nogal uitgedijde ransel.
‘Hmpf! Ik ga gebukt onder een last,’ steunde hij met doffe blik.
‘Dat zie ik.’ De zielkundige boog zich voorover en legde de handen tegen elkaar. ‘Misschien wilt u die rugzak even op de grond zetten?’
‘Helpt niet,’ prevelde heer Bommel. ‘Last blijft drukken.’
‘Ja ja, op die manier.’ Zielknijper knikte invoelend. ‘Uw hebt uw last als het ware uitwendig gemaakt, geconcretiseerd in de vorm van een zak. Om hem daarmee hanteerbaar te maken.’
Heer Bommel keek niet-begrijpend. ‘Hanteerbaar?’ sprak hij toen mat. ‘Deze last ís niet hanteerbaar. Ik heb alles geprobeerd, maar het achtervolgt me. Het duwt, het trekt en laat me niet meer los! Ik kan er geen afstand van nemen. En het wordt steeds zwaarder.’
‘Zwaarder?’ herhaalde de zielkundige, terwijl hij aantekeningen maakte op een elektronisch schermpje. ‘Lichamelijk of geestelijk?’
‘Beide! Uren heb ik intussen al rondgezworven en nu is het pak weer even vol. Vandaar dat ik eindelijk naar u toe kon, omdat ik dringend hulp behoef. Ik krijg ieders last op mijn schouders en dat is onverdraaglijk.’
Doctorandus Zielknijper glimlachte geruststellend. ‘Daar hebt u goed aan gedaan. Erkennen dat men een last heeft waar men zelf niet van af komt, is vaak de moeilijkste stap.’
Er verscheen een hoopvolle blik in heer Bommels ogen. ‘Kunt u mij van die last verlossen? Kunt u mij genezen?’
‘Dat niet direct,’ gaf de ander toe. ‘Genezen is een woord dat wij niet graag in de mond nemen in de geestelijke zorg. We leren onze patiënten leven met hun beperkingen. Omgaan met hun rugzakje, om het zomaar uit te drukken. In uw geval een zak van formaat, toegegeven. Maar ik weet wat u mankeert, meneer Bommel. U lijdt, zoals wij dat in vakkringen gewoon zijn te noemen, aan een messiascomplex.’
‘Een w-wat?’
‘U wilt de last van de wereld op uw schouders nemen,’ verduidelijkte de zielkundige. ‘Ik zie dat zo dikwijls in mijn praktijk.’
‘Maar d-dat wil ik helemaal niet!’ protesteerde heer Bommel. ‘Iedereen zadelt mij maar met z’n problemen op. En ik pluk daar de kwade kersen van!’
De doctorandus tikte weer iets in op zijn schermpje. Toen wenkte hij de verpleegkundigen. ‘U hebt dringend behoefte aan een prikkelarme omgeving. Broeders Knoot en Wieltjes zullen u dadelijk naar een separette begeleiden.’
‘Een superette?’ zei de verwarde heer. ‘Wat is d-dat?’
‘Maar eerst even uw eigen bijdrage verrekenen, dan hebben we dat maar gehad.’ Hij maakte een uitdraai en schoof heer Bommel een nota toe. ‘Alleen nog even uw handtekening en dan kunt u zich ongeremd gaan ont-lasten.’
Heer Bommel bestudeerde het papier alsof het een ingewikkelde puzzel betrof. ‘K-klopt dat wel? Met al die nullen, bedoel ik?’
Zielknijper leunde achterover. ‘Geen zorgen. Ik hanteer uitsluitend de in ons vak gangbare tarieven, meneer Bommel.’
Nadat heer Bommel met enige assistentie van broeder Knoot zijn handtekening had gezet, werd hij door de gespierde verplegers naar de separette begeleid, waar hij op deskundige wijze met zak en al naar binnen werd geworpen. De deur werd grondig vergrendeld, zodat niets meer een totale ontspanning in de weg kon staan.