Tijdens zijn leven kwam het er niet van: hij was veel te bescheiden voor een solo-expositie. Na zijn overlijden stuitten de erven van de Leusdense amateurfotograaf Piet van den Hengel (1944-2013) op zolder op een bijzondere nalatenschap: 370 fotoprints in passe-partout. Te mooi om weer te verstoppen op een stoffige zolder, oordeelden zij direct. Zo ontstond het idee om deze bijzondere fotograaf te eren met een expositie waarin zijn werk centraal staat. En die komt er ook, bij FOTOexpo202 in Amersfoort, en met de intrigerende naam ‘Mr. Magic with his mousetrap’.
(Foto: Piet van den Hengel)
Piet van den Hengel (1944-2013) was als amateurfotograaf verbonden aan FotoPon, de fotoclub van auto-importeur Pon in Leusden. Hij experimenteerde met pinholefotografie, een primitieve vorm van analoge fotografie waarbij lichtgevoelig papier in een doosje het licht opvangt dat door een speldenprikgaatje binnenkomt; vaak met een heel lange sluitertijd. Het resultaat is een mysterieus, bijna spookachtig beeld.
Enorme stapel
Zoon Huub van den Hengel, een van de erven, ontdekte na het overlijden van zijn vader honderden foto’s op zolder van zijn ouderlijk huis. ,,We wisten wel van het bestaan van die foto’s af, maar ik was op zoek naar een zelfportret van hem voor de uitvaart en we waren toch wel verbaasd van de enorme stapel foto’s. Zeker omdat ze allemaal in passe-partout zaten, meestal worden die hergebruikt. We konden ze dus bij wijze van spreken meteen ophangen. Het idee voor een expositie was zo geboren.” Er ging logischerwijze enige tijd overheen, maar inmiddels is de expositie (bijna) een feit.
Dat gekozen is voor FOTOexpo202 in Amersfoort is geen toeval. ,,Mijn vader kende deze club en was er positief over, dus we wilden daar graag zijn foto’s exposeren.” Samen met enkele fotografen van FotoPon hebben de erven de expositie opgezet. ,,Tijdens dit proces zijn de leukste verhalen over en herinneringen aan mijn vader boven water gekomen. Erg leuk om te doen en mooi om in zijn fotografisch leven te duiken voor dit doel.”
(Foto: Piet van den Hengel)
Mr. Magic Van den Hengel
De titel van de expositie hangt samen met een internationale fotowedstrijd waaraan Piet van den Hengel ooit meedeed. Met zijn serie pinhole panoramafoto’s won hij de wedstrijd en hij mocht daarom de foto’s presenteren in Finland. Boven een interview met hem kopte een Finse krant ‘Mr. Magic with his mousetrap’, refererend aan het verhaal dat de pinholefotograaf op een dag met een groot rond blik op statief in het bos zat te fotograferen. Op de vraag van een voorbij wandelend jongetje wat hij aan het doen was antwoordde hij ‘ik ben muizen aan het vangen’. Het jongetje nam dat voor waar aan en riep spontaan dat hij eens bij hen in de schuur moest kijken, ‘daar stikt het van de muizen’.
Pinholefotografie lijkt misschien iets uit vervlogen tijden, maar is juist verrassend modern. ,,Ik denk dat mensen tegenwoordig tegen een pinholefoto zullen zeggen dat die met Photoshop gemaakt is, niet wetende dat mijn vader zoiets met een simpel doosje uit de doka haalde. Daarom is het nog altijd interessant is om te zien waar de huidige fotobewerkingen hun oorsprong hebben.”
Experimenten
Dat pinholefotografie ook nooit populair is geweest, heeft zijn vader nooit gestoord. ,,Daar ging het hem ook niet om. Uit alles blijkt dat hij het vooral voor zichzelf deed. Het maakte hem niet uit of anderen het konden waarderen. Tekenend is dat hij op een gegeven moment is gaan experimenteren met pinhole en een digitale camera. Hij had een pinholegaatje in een lensdop gemaakt. Later heeft hij de pinholedoosjes achter zich gelaten en maakte hij HDR (High Dynamic Range) foto’s, waarbij één foto wordt gemaakt door verschillende foto’s met verschillende belichtingen samen te voegen.” Enkele van die foto’s zijn te zien op de website van FotoPon.
Pinholefoto’s van Piet van den Hengel zijn op internet nauwelijks te vinden. ,,Ik heb wel op Facebook een evenement aangemaakt over ‘Mr. Magic with his mousetrap’ en zal daar binnenkort mogelijk nog wat van zijn foto’s op plaatsen.” Ook de site The Pinhole Gallery toont een aantal foto’s.
De expositie ‘Mr. Magic with his mousetrap’ bij FOTOexpo202 wordt gehouden van 7 tot en met 28 januari. De expositieruimte is elke zaterdag geopend van 13.00 – 17.00 uur (of op aanvraag via 06-22362104 ). Adres: Mooierstraat 23 in Amersfoort; De toegang is gratis.