Katjuscha Otte: ´Thuis in twee werelden´

Verzorgde, gelaagde (kunst)tentoonstellingen, als het even kan met een historische of maatschappelijke component. Dat is wat Katjuscha Otte het liefst bedenkt en verzorgt. ,,De invloed van gas en licht in de beeldende kunst was ooit een onderwerp van een tentoonstelling. De impact op schilders was gigantisch. Avondstukken bijvoorbeeld, veranderden compleet. Voorheen waren het afbeeldingen van een persoon bij een kaarsje. Een landschapsschildering ging vaak gepaard met een kampvuurtje bij volle maan, liefst met een meertje waar dan ook nog eens licht in kon worden gereflecteerd. Met de komst van gas en licht konden opeens de (straat)lantaarns aan. Schilders als Isaac Israels, Jan Sluijters en Breitner die deze overgang meemaakten, zijn hierdoor echt beïnvloed. Hun kunstwerken werden explosies van licht en kleur.” Het is een voorbeeld van de cultuurhistorische achtergrondinformatie die Katjuscha graag aan museumbezoekers wil overbrengen.

Voor de meest uiteenlopende musea dacht ze mee over de inrichting van tentoonstellingen: onder andere het Zuiderzeemuseum en  het Joods historisch museum. Ook in Amersfoort maken culturele instellingen graag gebruik van haar diensten.

Momenteel is in Amersfoort de Kunstvaarroute te zien met als thema Piet Mondriaan. Katjuscha bedacht in opdracht van de Stichting Kunst in Amersfoort het concept. ,,Ik wil mensen uitnodigen verder te kijken dan de primaire kleuren en de horizontale en verticale lijnen die we allemaal wel kennen van Mondriaan. Vijf perioden uit zijn oeuvre komen aan bod, zoals de landschappen, het symbolistische werk, het abstracte werk, zijn kubistische periode. Hedendaagse kunstenaars hebben zich laten inspireren door deze perioden en door Mondriaans thema’s. Stadsdichter Nynke Geertsma bijvoorbeeld, heeft een gedicht geschreven dat onderdeel is geworden van de route. Via deze werkwijze ontdek je meer dan alleen Mondriaan. Behalve zijn ontwikkeling als kunstenaar, zie je meteen ook hoe hedendaagse kunstenaars hebben gereageerd op Mondriaans werk.” Het levert bijzondere kunstwerken op en plaatst Mondriaan in een breder perspectief.

Katjuscha is nu druk met de tentoonstelling ’Thuis in twee werelden’, die vanaf 25 juli in Flehite te zien is.

Ook hier is het streven de bezoeker op een andere manier te laten kennismaken met een thema, in dit geval het thema emigratie. ,,Ieder emigratieverhaal is anders. Dat is de centrale boodschap die we willen overbrengen. Zestien mensen, onder wie vier kinderen, worden geportretteerd met hún emigratieverhaal. Spelenderwijs komen via deze verhalen verschillende vormen van emigratie aan bod.”

De zogenaamde pioniers die als een soort ontdekkingsreizigers zijn te kenschetsen, de rustzoekers die de rust en ruimte van de Scandinavische landen opzoeken, de semigranten die in twee landen leven en op en neer pendelen. Bezoekers van de tentoonstelling kunnen via een app nader kennismaken met deze emigratievormen.

Katjuscha: ,,‘De vraag ‘Wat zou ik doen?’ keert steeds terug. Ik hoop dat mensen zich inleven in de situatie van de emigranten. Dat ze zich afvragen hoe het voor henzelf zou zijn.”

Aanpassingsvermogen, een flinke dosis flexibiliteit en een energieke persoonlijkheid lijken bepalende factoren te zijn voor een geslaagde emigratie. Hoe raak je thuis in twee werelden? ,,Een emigratie vraagt veel van mensen. Maar het biedt ook veel. Hoe dan ook is het een heel geregel.”

Via de site van Flehite is een aanstaande emigratie te volgen. Voormalig VVD-raadslid Hetty Hessels blogt over haar vertrek naar Saoudi Arabië. Zij en haar gezin gaan voor een aantal jaren in het buitenland wonen en werken. Alleen de visumaanvraag is al een gebed zonder eind. Een bewijs dat vasthoudendheid en een flexibele opstelling onontbeerlijk is.

Terug naar Mondriaan. Ook hij was een emigrant. Ooit trok hij om artistieke redenen naar Parijs, in 1940 vluchtte hij vanwege de oorlogsdreiging naar New York. Heeft deze emigratie hem veranderd? Katjuscha Otte: ,,Ik denk dat New York hem heeft verrast. De drukke straten, de wolkenkrabbers, de boogiewoogiemuziek waar hij graag op danste. Het beïnvloedde hem enorm. Het swingende van de muziek belandde in zijn werk. Het zwart verdween. Wat ervoor in de plaats kwam, is een kakofonie van allemaal kleine blokjes. Eén en al beweging en swing.” Met Victory Boogie Woogie tot besluit.

Een swingende Mondriaan in New York. Een inspirerend voorbeeld van een geslaagde emigrant.