Is de gemeente Amersfoort in de War? Die vraag stelt kunstenaar en auteur Ron Jagers in een column over de in zijn ogen derde misser bij een gebouw voor de Amersfoortse kunst- en cultuursector. Deze column verschijnt volgende week in de Staalkaartkunstenkrant, zie ook de website http://staalkaartkunstenkrant.nl/
,,In 2012 presenteerde het college in Amersfoort de nieuwe cultuurnota. Daarin formuleerde het college zijn ambities op het terrein van kunst en cultuur. Ik citeer:
,,Onze ambities formuleren we als volgt: • het bevorderen en verbeteren van samenwerking binnen het culturele veld (thema Samenwerken en verbinden); … • het bevorderen van cultureel ondernemerschap van de instellingen en een grote groep Amersfoorters (consumenten, producenten, sponsoren, etcetera) met talrijke grote en kleine initiatieven (thema Cultureel ondernemerschap).”
En: ,,Als gemeente willen we er aan bijdragen dat partijen (inwoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties, het onderwijs, culturele instellingen en initiatieven) elkaar weten te vinden en onorthodoxe en/of slimme verbindingen tot stand brengen. Cultureel ondernemerschap van lokale initiatiefnemers doet het culturele leven tot bloei komen en vormt de basis voor een goed cultureel klimaat. De gemeente moet daarbij basisvoorwaarden creëren (stimuleren en ondersteunen, ruimte en energie toevoegen,) waaronder dit ondernemerschap kan floreren. Dit geldt voor zowel gesubsidieerde als niet-gesubsidieerde culturele organisaties. Ook hier probeert de gemeente in dit opzicht een nieuwe manier van werken tot stand te brengen, niet geënt op eenrichtingsverkeer (dat wil zeggen beleid vanuit de overheid), maar op coproductie met inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties.”
Wel nu, wat betekent dat nu concreet? We kijken naar de fabriek Warner & Jenkinson en de ideeën van kunstenaarscollectief De War over dit gebouw. De gemeente heeft in 2001 dit fabrieksterrein aangekocht als een strategische aankoop. In de volksmond: een speculatieve aankoop. Je kan mazzel hebben en er geld op maken of je hebt pech en dan verlies je erop. De aanschafprijs was zo’n slordige 1,4 miljoen euro. De markt voor dit type vastgoed is in prijs sterk gedaald. Het aantal incourante panden neemt toe. Alleen al op grond van deze ontwikkeling mag je aannemen, dat de marktprijs voor zo’n object als Warner & Jenkins nu niet boven de 7 ton zal liggen. Als je dan bovendien het achterstallige onderhoud meerekent, dan zal de waarde van het gebouwencomplex nog ver daaronder liggen. Het grondbedrijf van de gemeente zal ongetwijfeld beweren, dat waarde van het pand vele malen hoger ligt. Maar sorry Grondbedrijf: bij speculatieve aankoop loop je het risico van missers. Laat onafhankelijke taxateurs de economische waarde van het complex waarderen. Ik zal er met een schatting van 6 ton niet ver naast zitten.
Het kunstenaarscollectief De War huurt al sinds jaar en dag voor normale tarieven delen van het complex. Het collectief ziet mogelijkheden om het pand voor de normale marktwaarde over te nemen en te ontwikkelen tot een nieuw centrum voor Kunst, Wetenschap en Innovatie. De War doet dat door samenwerking aan te gaan met allerhande initiatieven in het culturele veld, maar schuwt ook praktisch gericht onderzoek in de stad niet. De War heeft een financieringssystematiek ontwikkelt, waarvoor zelfs de RABO-bank de pet af neemt. Voorwaar een ondernemerschap van kunstenaars waartegen je U zegt.
Hoe kan het dan toch dat het college een voorstel van De War — een voorstel en zeker geen eindbod — afwijst zonder daar een positief ander voorstel aan vast te koppelen? Hoe kan het gebeuren dat een gemeente, die bij andere bouwprojecten niet te beroerd was om miljoenen over de schreef te gaan, nu bij enkele luttele tonnen verschil al afhaakt en daarbij een initiatief dat past binnen haar eigen beleidsdoelstellingen hardgrondig de grond in boort? Krijgen we na twee keer een valse start voor een cultuurgebouw nu de derde misser!
Drie hardnekkige misverstanden over kunstenaarscollectief De War
1. De War krijgt subsidie. De kunstenaars van De War krijgen vaak het verwijt dat zij de hand op houden en subsidie ontvangen. Alhoewel ik niet weet wat er mis is aan het krijgen van subsidie (Philips ontvangt al sinds jaar en dag miljoenen aan subsidie), ontvangt De War geen cent subsidie.
2. De War betaalt niet of nauwelijks huur. Niets is minder waar. De War betaalt gewoon markt-conforme huur. De WAR huurt voor € 50.000,– per jaar.
3. De War heeft geen reëel bod voor het gebouwencomplex. Geen enkele andere ondernemer (speculanten uitgesloten) zal een bod doen dat ver afwijkt van het bod van De War. De WAR biedt aan om de renovatie van het industrieel erfgoed à € 1.340.000,– te bekostigen plus een realistisch aankoopbedrag.”
Impressie van de toekomst van het complex door Merel Bakker, 2013