De gedroomde vakantiebestemming van stadsdichter Nynke Geertsma is het Amersfoort van pakweg 1444. ,,Een tijdreis zodat ik kan gluren in het verleden. Ronddwalen in de geschiedenis van deze mooie en geweldig geconserveerde stad. Al fantaserend kwam ik op het idee van een stadswandeling. Zo zou ik toch een stapje dichter bij die tijd kunnen komen.”
Voor Golfbreker Radio (deel 1) wandelt Herma Klein Kranenberg een stukje met Nynke mee door de stad (deel 2).
In haar recent verschenen boekje ‘Taf(er)elen in Amersfoort’ neemt ze een duik in de historie. ,,Eindeloos veel boeken heb ik ervoor gelezen, weetjes opgezocht en me hierdoor laten inspireren bij het maken van het stadswandeling.” In het voorwoord benoemt ze haar fascinatie voor de geschiedenis van de Keistad.
‘Lopend in de avonduren
op de drempel van de nacht,
zie ik schaduwen op muren,
Langestraat en Kortegracht.
Dromend over avonturen
die hier hebben plaatsgehad;
ach kon ik maar heel even gluren
in het verleden van mijn stad.
Aan de hand van tien taferelen in woord en beeld voert Nynke Geertsma op poëtische wijze de lezer langs historische plekken in de binnenstad. De plaatsen, onder andere de Koppelpoort, OLV-toren, de Monnikendam, Park Randenbroek, het Mondriaanhuis en het hofje De Armen de Poth, worden steeds gekoppeld aan beroemde Amersfoorters zoals kunstenaar Piet Mondriaan, raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt, architect Jacob van Campen, ‘allereerste stadsdichter’ Everard Meyster en vier ‘Tower(power)vrouwen’ Maria, Geertje, Margriet en Geertruyd, nauw verbonden met het ‘Mirakel van Amersfoort.’
Staand bij het herdenkingsmonumentje aan de Scheltussingel vertelt Nynke over dit mirakel van Amersfoort. Op een koude decemberdag in 1444, vlak voor kerst, gooit de 16-jarige Geertje Arends een Mariabeeldje in een wak in de gracht. Een daad uit schaamte, met grote gevolgen. Dienstmeid Margriet Alberts Ghysen krijgt acht dagen later een visioen, ingefluisterd door ‘Onze-Lieve-Vrouw Maria’, dat zij een beeldje uit het water moet halen. Ze vist het beeldje uit de gracht, steekt thuis een kaarsje erbij aan en dan geschiedt een ‘merckelicke mirakel’: het kaarsje brandt drie keer zo lang als gebruikelijk is. Het is de eerste in een rij van maar liefst 542 vastgelegde mirakels die hierna plaatsvinden. ,,Of het nu waar gebeurd is of een sterk verhaal, mooier kan je het niet hebben. Als communicatieadviseur zeg ik: het is de beste city-marketing voor de stad geweest. Al die pelgrims die hinkend de stad binnen strompelden en uiteindelijk sprintend weer naar huis gingen. En in het verlengde daarvan een enorm aantal activiteiten, jaarmarkten en pelgrimages die veel mensen trokken. Het mirakel heeft de stad veel gebracht.”
Nynke maakte er een gedicht over met een knipoog naar burgemeester Bolsius als lichtend (voor)beeld:
Er was eens iets raars
iets wonderbaars:
driemaal zo lang
brandde de kaars!
Geen Bolsius,
doch ook deze was gewis
een lichtend beeld
in stads duisternis
Een waar spektakel,
de verlichtende schakel
tussen brandend verlangen
en een heus mirakel.
Een paar honderd meter verderop is de volgende pleisterplaats. Aan de Pothstraat ligt het hofje De Armen de Poth met de onlangs gerestaureerde St. Rochuskapel, de Celzusterenkamer en de Regentenkamer. Een oase van rust nabij het centrum. Ongeveer vijftig mensen wonen in dit enige hofje van Amersfoort.
Als Nynke even later de Regentenkamer van De Armen de Poth betreedt, valt de gebruikelijke spraakwaterval stil van verrukking. Gezeten in de antieke stoel van de voorzitter van de regenten, met zicht op een schilderij van Paulus Bor, schilder en voormalig regent van het hofje, waant ze zich terug in de tijd. ,,Het is alsof ik eeuwen terug in de tijd ben geplaatst. Ik zit middenin de historie.” Nynke pakt voorzichtig een veer die in een oud inktpotje op tafel staat en schrijft denkbeeldig in de lucht. ,,Oh wat geweldig is dit. Ik geloof dat ik hier niet meer weg wil.”
De tekenen zijn onmiskenbaar. Het lijkt erop alsof een nieuw mirakel heeft plaatsgevonden: de wens van stadsdichter Nynke Geertsma om een tijdreis te maken, is vervuld!
‘Taf(er)elen in Amersfoort’
Prenten, proza en poëzie
Nynke Geertsma
is onder meer te koop bij VVV Amersfoort
Meer informatie via nescionomen@planet.nl
