Prachtige persoonlijke liedjes, mooie verhalen vol humor en zelfspot, en een virtuoos bespeelde piano in allerlei stijlen: van jazz en blues tot pakkende pop. Alles uitgevoerd door slechts één persoon. Paul de Munnik is een nieuwe weg ingeslagen en toert momenteel solo langs de Nederlandse theaters met zijn voorstelling Nieuw. André van der Velde toog onlangs voor Eempodium naar het Agora Theater in Lelystad met het oog op zijn optreden op zaterdag 22 april in het Amersfoortse theater Flint.
Paul de Munnik (foto Bob Bronshoff)
Terwijl het publiek het Agora Theater binnenstroomt, blijkt de voorstelling op subtiele manier eigenlijk al begonnen, maar niemand heeft het door. Uit de boxen schalt prettige pianomuziek. Wat ook meteen opvalt is het decor, dat vooral praktisch is ingericht met een piano en twee gitaren op een standaard; een derde ligt nog in een koffer. Een platenkastje met daarvoor zichtbaar de covers van een aantal lp’s springt ook in het oog. Bovenop dat kastje staat een platenspeler. Als iedereen binnen zit en de deuren gesloten zijn, komt De Munnik op, die als geboren Drontenaar in het iets verderop eveneens op het ‘nieuwe land’ gelegen Lelystad bijna een thuiswedstrijd speelt. Hij loopt naar de platenspeler en pas dan blijkt dat er zowaar een plaat opstond. Hij deint met de muziek mee om op een geschikt moment de naald van het vinyl te halen. Dan begint hij te vertellen over jazzpianist Oscar Peterson en de bevrijding die kwam toen hij diens muziek voor de eerste keer hoorde: ,,Ik zou misschien jazzpianist moeten worden.”
Een volle spoel
‘Nieuw’ is opgehangen aan een metafoor die De Munnik bedacht toen een journalist hem de vraag stelde hoe hij zich voelde. Een hekel hebbend aan zulke vragen, antwoordde hij om er maar van af te zijn ,,als een volle spoel.” Die metafoor bleek raker te zijn dat hij kon vermoeden, want de tijd gaat snel en laat zich niet stilzetten, net als een ouderwetse film die van de volle naar de lege spoel draait tot dat die helemaal vol is. De worsteling met de ongrijpbare en meedogenloze tijd en de melancholie die op de loer ligt.
Nieuw
Het vertellen gaat hem goed af, zowel gesproken als in zijn liedjes. Die gezongen verhalen zijn afkomstig van zijn eerste solo-cd Nieuw en het prachtige titelnummer is de ‘nieuwe’ De Munnik ten voeten uit. Het gaat over een man die de zee in duikt en vertrouwend op de golven steeds dieper gaat, en zelfs voorbij zijn ‘eigen dieptepunt’ gaat, maar uiteindelijk als herboren het water weer uitstapt. Als luisteraar onderga je dat verhaal bijna lijfelijk.
Het liedje Wachten is het ronduit ontroerende verhaal over iemand die de hele dag achter het raam heeft gestaan en dat ondanks de verleidingen en dagelijkse beslommeringen ‘perfect’ heeft uitgevoerd. Want ‘een dag niet gefaald, niet gelogen, niemand pijn gedaan…’
Helden
De Munnik zingt en vertelt ook over zijn muzikale helden Maarten van Roozendaal en Bram Vermeulen, waarmee hij ook bevriend was en die inmiddels al weer ‘veel te lang dood’ zijn. Voor het liedje Voor eeuwig van Bram Vermeulen schreef hij ooit de muziek.
Af en toe speelt hij gitaar. Dat zorgt voor afwisseling, zeker als hij eerst ‘de enorme afstand’ tussen die instrumenten moet overbruggen. Maar als hij achter de piano zit, komt hij helemaal tot zijn recht. Hij beheerst alle stijlen. Telkens spat het speelplezier ervan af. Juist door bijvoorbeeld zijn toetsen furieus te geselen als de noorderwind in combinatie met zijn rake stem waarmee hij de woorden soms lijkt uit te spuwen, overtreft hij (bijna) de onovertrefbare Jaques Brel in diens Mijn Vlakke land.
Schaduw
Direct achter het podium worden beelden geprojecteerd, foto’s maar ook lichteffecten. Die beelden zijn niet per se nodig, ze leiden eerder af dan dat ze de mooie teksten versterken. Wel heel mooi is het wanneer de gitaarspelende De Munnik zo wordt uitgelicht dat zijn schaduw een duet met hem lijkt te spelen. Prettig verrassend is ook dat op een gegeven moment een video meedraait en zowaar even een bandgevoel ontstaat.
Onvermijdelijk brengt De Munnik het duo ter sprake dat hij meer dan twintig jaar vormde met Thomas Acda, maar zonder een naam te noemen. Bij het stemmen van zijn gitaar drijft hij bijvoorbeeld de spot met zichzelf door te zeggen dat hij daarvoor vroeger roadies had. Sterker nog, hij had iemand die gitaar voor hem speelde, nou ja, grapt hij, die door hem heen speelde. Vervolgens zet hij stevig in: ‘Er is er altijd 1 (die de schoonheid ziet, ook al zie je die zelf nu niet)’.
De Munnik komt in Nieuw helemaal tot zijn recht. Solo overtreft hij de ‘meezingers’ van Acda en De Munnik met een intieme, poëtische, verrassende en inspirerende voorstelling. Het is spannend waar de volgende solostappen hem in de verder nog ‘ongerepte sneeuw’ zullen brengen.
Te zien in Flint op zaterdag 22 april in Amersfoort, aanvang 20.15 uur.
Kaarten zijn te bestellen via deze link op de website van Flint.