Sommige theatervoorstellingen had je achteraf gezien eigenlijk niet willen missen, je wist simpelweg niet dat die ene er was of dat die je zo sterk zou kunnen aanspreken, maar als je dat geweten had, dan… Zo’n voorstelling is ‘Bep, dochter van Rietveld’ van tekstschrijfster, actrice en zangeres Audrey Bolder. Een veelzijdige en sprankelende solovoorstelling gebaseerd op het leven van Elisabeth (Bep) Eskes-Rietveld, schilderes en oudste dochter van architect en meubelontwerper Gerrit Rietveld. Het goede nieuws is echter dat deze nog op zaterdag 20 mei te zien is in Theater De lieve Vrouw in Amersfoort. En dat niet alleen, er is ook een heel bijzonder ’toetje’.
Audrey Bolder in ‘Bep Rietveld, dochter van’. (foto: Joris van Bennekom)
Programmeur Ingrid Melman van Theater De lieve Vrouw was er meteen door gegrepen toen ze de muziektheatervoorstelling enkele maanden geleden in Amsterdam zag. ,,Het is een bijzonder mooi gecomponeerd verhaal dat vanaf het begin boeit en blijft boeien. Je raakt geïntrigeerd door het levensverhaal van Bep Eskes, die als kind van heel dichtbij het ontstaan van De Stijl meemaakte en je dat door haar ogen laat meemaken.”
Het is een bijzonder mooi gecomponeerd verhaal dat vanaf het begin boeit en blijft boeien
Dit was precies wat ze zocht voor ‘haar’ theater. ,,In de aanloop naar het Stijljaar – de baanbrekende kunstbeweging bestaat dit jaar honderd jaar – had ik contact met het Mondriaanhuis en Kunsthal KAdE over de tentoonstellingen die ze aan het voorbereiden waren. Judith van Meeuwen van KAdE opperde het idee om ook in Amersfoort de aandacht breder te trekken dan alleen een museumevenement. Er zouden bijvoorbeeld ook theaters aan mee moeten doen. En het gekke was, we hadden dat net besproken of we stuitten op ‘Bep’.”
Razend knap
De solovoorstelling van Audrey Bolder is heel levendig en muzikaal en heeft naast dramatiek ook veel komische momenten. Zo speelt ze niet alleen Bep, maar kruipt ze ook in de huid van onder meer vader en moeder Rietveld, Truus Schröder, diverse leden van De Stijl en wat passanten. Melman: ,,Je ziet elke scène heel levendig voor je. Je bent bijvoorbeeld echt in het Nederland van de jaren twintig, dertig, veertig en dat terwijl alles uitgevoerd wordt door slechts één persoon en het decor slechts uit een stuk of zes stoelen bestaat. Je gaat er helemaal in mee en dat is razend knap. Na afloop wilde ik dat ze door zou gaan. Dat kenmerkt een heel goede voorstelling.”
Documentaire
De eerste keer dat theatermaker Audrey Bolder van Bep Eskes Rietveld (1913-1999) hoorde, was in 2014 tijdens een bezoek aan het Centraal Museum in Utrecht. ,,Ik keek naar een documentaire over Gerrit Rietveld en hoorde zijn dochter Bep zeggen dat het gezin destijds het gevoel had dat hij hen in de steek had gelaten. Dat maakte iets los in mij”, vertelt ze in de aanloop naar haar optreden in Amersfoort.
,,Ik wilde er meer over weten en deed onderzoek. Zo heb ik met enkele familieleden gesproken. En wat bleek: de vermoedens waren juist, Rietveld had een verhouding met Truus Schröder. Dat was destijds een publiek geheim, maar in geen enkel boek over Rietveld staat het.” De keuze van Rietveld had echter enorm veel impact op het gezin dat hij achterliet.
Groot talent
Wat Bolder ook opviel, was dat er geen enkel boek over Bep is geschreven, terwijl zij juist zo’n interessant leven had geleid. ,,Ze schilderde haar hele leven lang en had een groter talent dan haar vader. Zij maakte echter een andere keuze. Nadat ze op jonge leeftijd zwanger was geraakt, koos ze voor haar gezin. Ze ging naar Nederlands-Indië, kwam met haar kinderen tijdens de Tweede Wereldoorlog in een Jappenkamp terecht, overleefde met het schilderen van portretten en kwam uiteindelijk berooid terug in Nederland.”
Bolder zet de twee levens tegenover elkaar, zonder een oordeel te geven. ,,Gerrit Rietveld offerde zijn privéleven en gezin op, Bep offerde haar talent op. Zij maakte die keuze zelf, in een tijd trouwens dat het als vrouw nagenoeg onmogelijk was om in de kunst te gaan.” Bep Eskes-Rietveld verdient het volgens Bolder om veel bekender te worden en met haar voorstelling wil ze dan ook het verhaal achter haar leven en dat van Gerrit Rietveld onder de aandacht te brengen van een groter publiek. En ze merkt dat het werkt. ,,Ik heb veel reacties gekregen van mensen die erdoor geraakt en geroerd waren.” Bolders onderzoek heeft er ook toe geleid dat de erven van Rietveld een website hebben opgezet met meer achtergrondinformatie over Bep Eskes Rietveld. De documentaire ‘Mijn vaders dochter. Portret van Elisabeth Eskes-Rietveld’ is er op te vinden, evenals een overzicht van haar portretten, stillevens en elf indringende zelfportretten.
Toetje
De voorstelling op zaterdagavond 20 mei in Amersfoort is overigens extra bijzonder vanwege het ’toetje’, zegt Melman met enige trots. ,,Martine Eskes, een dochter van Bep Eskes-Rietveld zal na afloop met Audrey Bolder in gesprek gaan over het leven van Gerrit Rietveld.” De voorstelling wordt bovendien ingeleid door kunsthistoricus en Rietveldkenner Mathijs Meinderts. Meer informatie is te vinden op de website van De Lieve Vrouw.