´Onder controle´ heet de expositie van Utrecht Down Under in de voormalige gevangenis aan het Wolvenplein in Utrecht. Henk Logman bezocht de tentoonstelling in de (ex-) lik en sprak van te voren met twee deelnemende Amersfoortse kunstenaars: Andre Groothuizen en Bert Brouwer.
In het atelier van Andre Groothuizen staart een meterslange wand vol kleurrijke schilderijen onder de titel ´Depot des Sardines´ me aan. Het is een verwijzing naar ‘The Burial of the Sardine’ van Francis Goya. Met enige trots vertelt Andre dat hij niet alleen een gevangeniscel mag inrichten, maar dat er ook een prominente plek bij de entree voor hem is vrijgemaakt waar deze serie komt te hangen.
Ook Bert Brouwer heeft een prominente plek gekregen bij de entree. Hij maakt grote, indringende lino’s, waar hij wereldwijd bekendheid mee heeft.
Foto: Johan Buurke
Bert en Andre behoren tot de 36 geselecteerde kunstenaars die tot eind mei in de voormalige gevangenis mogen exposeren. Naast deze 36 kunstenaars wordt ook werk van de 5 winnaars van de vorige edities van de Boellaardprijs tentoongesteld. Ruim 260 kunstenaars dienden een plan in, geïnspireerd op het thema, met daarbij foto’s van hun werk en een link naar hun eigen websites. Op basis hiervan maakte een selectiecommissie (met onder meer hoofdcurator Robbert Roos van Kunsthal KAdE) een selectie. Curator Peke Hofman ging vervolgens met de geselecteerde kunstenaars in gesprek over de expositie. Andre en Bert vinden het een mooie gelegenheid om hun werk te tonen op een bijzonder inspirerende plek.
Mysterieus gebouw
Dat het een bijzondere plek is, wordt mij vanaf het begin al duidelijk. Het is zo’n mysterieus gebouw in de stad waarvan je je altijd hebt afgevraagd wat er zich allemaal afspeelt.
De entree is via de garage-ingang, met links een stalen kooi met ‘work in progress’, vervolgens loop je door de sluizen richting de kapel met de Boellaard winnaars, ga je de trap op door een nauwe gang en aan het eind kom je dan via een stalendeur in het cellencomplex. Drie lagen waarvan de onderste twee gebruikt worden door de exposanten, met af en toe een lege cel tussendoor. Typische gevangenis architectuur die we uit films kennen.
Foto: Johan Buurke
Peke leidt ons enthousiast rond, vertelt het één en ander over hoe de kunstenaars te werk zijn gegaan en op welke manier hij met hen heeft samengewerkt: “Ik mag het natuurlijk niet hardop zeggen, maar ik heb natuurlijk ook zo mijn favorieten”
Het is een gevarieerde expositie: schilderijen, tekeningen, conceptuele kunst, video-art, geluidsinstallaties en zelfs heuse performances, waarbij je als publiek ervaart hoe het is om in een cel te moeten zitten en de buitenwereld alleen maar door een enkele raam aanschouwt. Wat er zo leuk aan is, is dat de kunstenaars elk op hun eigen manier het begrip ‘Onder Controle’ interpreteren en de kleine cellen vullen met hun werk. De ene keer moet je er echt even wat langer over nadenken of dwingt de kunstenaar jou om er over na te denken, de andere keer is het klip en klaar. Dan weer met een lach, dan weer bloedserieus, jong en oud, verfrissend, mooi, lelijk en heel erg leuk om te zien. Geen witte ruimtes, maar gewoon zoals het is. Geen kunstmatige ingrepen in de ruimtes, maar de kunst ingepast, aangepast of juist onaangepast. Een behoorlijke klus aldus Peke, want je hebt te maken met 41 verschillende kunstenaars, die allemaal iets willen en dat moet dan ook nog in een kort tijdsbestek in elkaar gezet worden. Het resultaat mag er zijn en het is haast jammer dat het aan het eind van deze maand alweer verdwijnt.
Foto: Johan Buurke
Als ik vraag aan Peke waarom Amersfoorters naar deze expositie toe moet gaan zegt hij lachend: ,,Iedereen uit heel Nederland zou naar deze expo moeten komen. De combinatie van de locatie met de getoonde kunst is boeiend, er is veel te zien, het is gevarieerd en niet alledaags, dat maakt het tot een interessant geheel.” Ik ben het met hem eens!
Ik loop het rondje nog een keer met wat vrienden, dit keer kan ikzelf veel meer vertellen over de kunst en de kunstenaars en dat maakt het nog leuker. Dat is dan ook meteen het enige kritiekpuntje: er wordt soms te weinig of niets uitgelegd over het getoonde werk, terwijl dat soms wel een toegevoegde waarde heeft. Dan maar vragen aan één van de vele suppoosten die er rondlopen!
Foto: Johan Buurke
‘Onder Controle’ Misschien wel een erg voor de hand liggende titel voor een tentoonstelling in een voormalige gevangenis zou je kunnen denken. De enige manier om er achter te komen of titel, inhoud en locatie iets moois hebben voortgebracht is door een bezoekje te brengen aan het complex aan het Wolvenplein in Utrecht.
Meer informatie over de expositie kun je vinden op: www.utrechtdownunder.nl