Agenda

Kom deze zondag naar het Eemhuis in Amersfoort voor een lezing over de hongerwinter van 1944-1945 door onderzoeker aan het NIOD en Universitair Docent Agrarische en Milieugeschiedenis aan Wageningen Universiteit Dr. Ingrid de Zwarte. Hoe is de hongersnood precies ontstaan? Wat was de rol van de Duitse bezetter? Wie stierven, wie bleven leven? Na de lezing is er een proeverij van WO II voedsel uit oorlogskookboeken.

De hongerwinter van 1944-1945 is een van de meest beruchte episodes in de Nederlandse geschiedenis. De grote schaarste aan voedsel en brandstof in combinatie met de kou leidde vooral in de grote steden in het westen van Nederland tot hongersnood. Minstens 20.000 mensen kwamen er om het leven. In de lezing vertelt Ingrid de Zwarte over haar boek De hongerwinter waarvoor zij uitgebreid onderzoek deed in binnen- en buitenland.

Proeverij
Na afloop laat culinair expert Willemien Schipper bezoekers van de lezing oorlogsvoedsel proeven. U maakt kennis met koffie op basis van cichorei en lindebloesemthee met een koekje en Zweeds wittebrood.

Deze lezing wordt in samenwerking met Archief Eemland georganiseerd.

Deze activiteit wordt in het kader van 75 jaar bevrijding Amersfoort georganiseerd.

Podium- en publieksgesprek door Lena Landauer en Twan Vet over het begrip vrijheid. De roman ‘Schaduwmoeders’ is het vertrekpunt.

Toegang met entreebewijs van het museum. Tentoonstelling daar met werk van Hendrik Werkman en andere Noord-Nederlandse kunstenaars uit de collectie Niemeijer – Hidding: een primeur! Informatie Flehite [2].

Lena Landauer leest korte passages uit de roman ‘Schaduwmoeders’ voor. Hierbij komen drie periodes aan bod: de laatste oorlogsjaren van WO II, de periodes rond 1970 en 2010.

De inkijkjes die zo ontstaan geven een historisch gefundeerd reliëf aan de verschillende tijdbeelden en de bijbehorende beleving van vrijheid. Twan Vet gaat daar met Lena Landauer over in gesprek. En met de
toehoorders.

De presentatie wordt opgeluisterd met illustraties. Bekendheid met de roman is niet nodig om het programma te kunnen volgen.

Twan Vet is een jonge dichter en singer-songwriter uit Amersfoort. Hij heeft meerdere malen meegewerkt aan de Nacht van de Literatuur. Lena Landauer is de schrijversnaam van Helene Fentener van Vlissingen, ook uit Amersfoort. Uit haar atelier komt schrijf- en tekenwerk en ze is een van de organisatoren van de Nacht van de Literatuur.

De ss’er Josef Kotalla was de beul van Kamp Amersfoort. Een slechtere Duitser liep er in de Tweede Wereldoorlog bijna niet rond in Nederland. Na de oorlog werd hij ter dood veroordeeld. Zijn straf werd omgezet in levenslang. Tot aan zijn dood in 1979 zat Kotalla gevangen in de koepelgevangenis in Breda. Hij behoorde tot de Drie van Breda, de laatste drie Duitse oorlogsmisdadigers in Nederlandse gevangenschap.
Vorig najaar verscheen een biografie van Kotalla van de hand van Richard Hoving. In deze studie, waarop Hoving promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen, wordt voor het eerst een volledig beeld geschetst van de beruchte Duitse oorlogsmisdadiger.

Tijdens een lezing op dinsdagavond 3 maart vertelt Hoving uitgebreid over het leven van Kotalla. Hij licht toe hoe de Duitser in korte tijd kon uitgroeien tot de beul van Amersfoort. Zijn berechting en gevangenschap in Breda zijn eveneens onderwerp van de avond. Tot slot geeft Hoving een inkijkje in het verloop van zijn onderzoek en gaat hij in op de reacties op zijn boek.

Richard Hoving (1971) is historicus en journalist. ‘De beul van Amersfoort. Biografie van Josef Kotalla (1908-1979)’ is zijn tweede boek. Eerder schreef hij ‘Het ‘foute’ kamp. De geschiedenis van het Amersfoortse interneringskamp Laan 1914 (1945-1946)’.

Drs. Helene van Gelder, filosofe laat ons zien hoe het huidige tijdperk van het neoliberalisme plaats kan maken voor een meer sociaal ingestelde mens, met oog voor zijn omgeving.

In een wereld vol verwarring, en vol dreigingen van verschillende aard, waar vaste kaders en absolute waarheden verdwenen zijn, hebben we als mensen alleen nog maar elkaar, met als bindend beginsel: het behoud van de aarde.

Willen we verder komen dan zullen we de koers van het bewierookte individu moeten verleggen. Wat we nodig hebben is: de open geest van de socius – de mens als het gemeenschapsdier dat z’n vermogen tot denken en communiceren inzet om samen te werken aan een houdbare toekomst voor allen.

Op deze ochtend gaan we met zevenmijls laarzen door een stuk geschiedenis om het kantelpunt te vinden van het neoliberalisme met z’n verzelfstandigd marktmechanisme naar de geschakelde mens, die de moed in zich draagt om eigen kleine waarheid op tafel te leggen en open te staan –weliswaar onder behoud van eigen regie– voor de ( soms haaks daarop staande) kleine waarheden, ingebracht door de ander.

In het proces van schakelen kunnen we dan met elkaar een (tijdgebonden) optimale oplossing vinden voor de problemen in deze wereld en met het oog op de continuïteit van de aarde.

deze maandag komt Aafke Romeijn, op uitnodiging van de Bibliotheek en Zincafé Leusden, naar de Bibliotheek Leusden voor een lezing en gesprek in het kader van het boekenweekthema: Rebellen en Dwarsdenkers.

Aafke Romeijn (1986) is een veelzijdig talent. Zij is de ongekroonde koningin van de Nederlandstalige electropop en is nooit bang om het achterste van haar tong te laten zien. Daarnaast is zij journaliste en schrijver. In april 2018 kwam haar debuutroman Concept M uit bij De Arbeiderspers. Deze sciencefiction roman gaat over een groep studenten die de wereld wil redden van de ondergang. Centraal staat de jonge vrouw Hava die lijdt aan kleurloosheid: een aandoening die epidemische vormen aanneemt in Europa. In 2020 zal haar eerste poëziebundel Leegstand verschijnen. Het zijn gedichten over depressie en failliete winkelketens.

Op 9 maart zal Aafke Romeijn in gesprek gaan over de vragen in hoeverre zij dwarsligger is en wat haar leven zin en betekenis geeft.

Vrije gift
Zin in koffie of thee? Deze zijn gratis bij aanvang van de avond. Andere consumpties zijn voor eigen rekening. Avonden door Zincafé kunnen alleen doorgang vinden met uw steun. We stellen uw vrijwillige bijdrage – met als richtbedrag tenminste € 5,- – zeer op prijs! Bij de uitgang staat een mand voor uw donatie, waarvoor hartelijk dank. Ook is het mogelijk om met de GIVTapp op uw mobiel te betalen.

Deze lezing wordt samen met Zincafé georganiseerd.

Foto: Marc Deurloo

Tijdens de Boekenweek komt Ronald Giphart voor een lezing naar Hotel Schimmel in Woudenberg. Giphart is auteur van onder andere ‘Phileine zegt sorry’, ‘Ik omhels je met duizend armen’ en ‘Troost’.

Ronald Giphart (1965) debuteerde in 1992 met de roman Ik ook van jou, een instant klassieker in de Nederlandse literatuur. Daarna volgden onder meer de romans Giph, Phileine zegt sorry, Ik omhels je met duizend armen, Troost, IJsland, Harem en Lieve. Zijn novelle Gala, het Boekenweekgeschenk van 2003, verscheen in een oplage van 780.000 exemplaren. In 2012 verscheen de verhalenbundel De wake, waar hij hoge ogen mee gooide. Voor zijn oeuvre ontving Giphart in 2004 de C.C.S. Croneprijs, de tweejaarlijkse literatuurprijs van de stad Utrecht.

Alle Tijd is de nieuwste roman van Giphart. Dit is een uiterst meeslepende en vitale roman over ambitie, vriendschap en liefde.

Deze activiteit wordt in samenwerking met de Rotary Woudenberg-Scherpenzeel en de Bibliotheek Scherpenzeel georganiseerd.

Fotograaf: Stephan Vanfleteren

Aafke Romijn met het thema van de boekenweek – Rebellen en dwarsdenkers’.
Deze bijeenkomst wordt gezamenlijk door Zincafé en de bibliotheek georganiseerd.

Aafke Romeijn (1986) is een veelzijdig talent. Zij is de ongekroonde koningin van de Nederlandstalige electropop en is nooit bang om het achterste van haar tong te laten zien. Daarnaast is zij journaliste en schrijver. In april 2018 kwam haar debuutroman Concept M uit bij De Arbeiderspers.
Deze sciencefictionroman gaat over een groep studenten die de wereld wil redden van de ondergang. Centraal staat de jonge vrouw Hava die lijdt aan kleurloosheid: een aandoening die epidemische vormen aanneemt in Europa.
In 2020 zal haar eerste poëziebundel Leegstand verschijnen. Het zijn gedichten over depressie en failliete winkelketens.
Op deze maandag zal Aafke Romeijn met ons gesprek gaan in hoeverre zij dwarsligger is en over de vraag wat haar leven zin en betekenis geeft.

Toni Boumans verdiepte zich in het leven van één van de eerste dirigentes van Nederland èn verzetsstrijdster Frieda Belinfante. Zij schreef er de biografie ‘Een schitterend vergeten leven; de eeuw van Frieda Belinfante’ over. Boumans komt dinsdag 10 maart, tijdens de Boekenweek, naar de Bibliotheek Baarn om over deze bijzondere vrouw te vertellen.

Frieda Belinfant was een de eerste vrouwelijke dirigenten van Nederland. Ze trad op in het Concertgebouw met een eigen kamerorkest, maar haar carrière werd getorpedeerd door de oorlog. Toen de nazi’s binnenvielen, ontbond ze haar orkest en werd ze, hoewel van joodse afkomst, actief in het verzet: ze was een van de drijvende krachten achter de aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister in 1943.

Na de oorlog vertrok ze, volkomen ontgoocheld, aan boord van het passagiersschip Queen Mary naar Amerika, om nooit meer in Nederland terug te keren. ‘Ik ben vijftig jaar te vroeg geboren,’ zou ze vlak voor haar dood verklaren. Het is een intrigerende zin. Zou de vrouw, die in haar jonge jaren door een gezaghebbend muziekrecensent werd getypeerd als ‘een dirigente die op weg is om een gewichtige factor in de Nederlandse muziekcultuur te worden’, in deze tijd wereldwijde faam hebben verworven? Hoe het zij, de prachtige carrière die ze in de Verenigde Staten had, is in Nederland onopgemerkt gebleven.

In Een schitterend vergeten leven; de eeuw van Frieda Belinfante wordt Frieda Belinfante (1904-1995), celliste, dirigente, verzetsvrouw en lesbienne avant la lettre, eindelijk uit de schaduw getrokken en in het volle licht geplaatst. En terecht, want een ding staat vast: ze behoort tot de groten van Nederland.

Toni Boumans (1944) werkte jarenlang bij de VARA als radio- en tv-journaliste, onder meer voor Zembla. Samen met Hendrina Praamsma schreef ze Herinneringen aan Srebrenica. Daarnaast maakte ze bekroonde documentaires over kunstenaar en verzetsman Willem Arondéus en ook over de vrouw wier biografie ze schreef, Frieda Belinfante.

Na de oorlog zou het anders worden. Wederopbouw, vernieuwing en doorbraak stonden centraal. Vrijheid was een kerngedachte, maar niet iedereen dacht daar hetzelfde over. Al snel was het maatschappelijk debat gepolariseerd door de oorlog in Indonesië en de Koude Oorlog. Ook heerste er angst voor een Derde Wereldoorlog. Hoe heeft zich dit alles de afgelopen 75 jaar ontwikkeld?

Op 11 maart organiseert de Volksuniversiteit Amersfoort een avond waarin deze ontwikkelingen centraal staan. Socioloog Jolande Withuis, onder meer auteur van Raadselvader, wordt geïnterviewd door avondvoorzitter Nico Postma. Daarna is er ruimte voor interactie over het thema, waarbij de relatie met bestuur en politiek aan bod komt. Hiervoor zijn ook enkele raadsleden uitgenodigd. Cabaretier Patrick Nederkoorn geeft een reflectie op de avond.

19.00 zaal open
19.30 interview Jolande Withuis
interactie
20.30 pauze
21.00 interactie
21.30 Patrick Nederkoorn
22.00 afsluiting en drankje

Deze avond is georganiseerd in samenwerking met de raadsgriffie van Amersfoort, in het kader van 75 jaar Vrijheid.

Jolande Withuis werkte jarenlang als wetenschappelijk docent en onderzoeker, onder meer bij het NIOD. Ze schreef verschillende boeken over de Tweede Wereldoorlog en de nasleep daarvan. In 2018 verscheen haar autobiografische boek Raadselvader – Kind van de Koude Oorlog over haar vader en de invloed van zijn communistische opvoeding.

Patrick Nederkoorn is cabaretier en theatermaker. Hij studeerde politicologie en theologie en ging daarna naar de theateracademie. Tot 2014 was hij raadslid en fractievoorzitter in Amersfoort. Zijn politieke ervaringen vormen een inspiratiebron voor de voorstelling Ik betreur de ophef.

Nico Postma is directeur van Bureau voor Overheidscommunicatie en Bureau voor Zorgcommunicatie.

-uitverkocht- Dirk de Wachter is behalve psychiater-psychotherapeut in Leuven ook een veelgelezen auteur, zijn bekende boeken ‘Borderline times’ of ‘De kunst van het ongelukkig zijn’ kregen meerdere herdrukken.

Met de opkomst van het protestantisme verdween de Katholieke Kerk als belangrijkste opdrachtgever voor kunstenaars. In de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden ontstond een vrije kunstmarkt. Hierbinnen was er echter nog steeds plaats voor Bijbelse taferelen, geschilderd door onder meer Pieter Lastman, Rembrandt en Govert Flinck. Welke rol nam religieuze kunst binnen de Calvinistische Republiek in? Op deze vraag geeft Diana Kostman antwoord tijdens de lezing.

-uitverkocht- Ivan Borghstijn interviewt op woensdag 11 maart Oek de Jong over zijn nieuwste roman ‘Zwarte schuur’. Deze activiteit vindt in het KAdECafé plaats in het kader van de Boekenweek en wordt samen met de Algemene Boekhandel georganiseerd.

Weer een weergaloze roman waarin Oek de Jong, op een manier die nieuw is in zijn oeuvre, op zoek gaat naar een antwoord op de vraag wat een mens bepaalt. De wereld of de wil, natuur of cultuur? Worden we gestuurd door wat in ons verankerd ligt of door de omstandigheden, en wat valt er nog zelf te bepalen?

Hoofdpersoon en kunstenaar Maris Coppoolse krijgt een overzichtstentoonstelling in het Stedelijk Museum in Amsterdam. De internationale pers schrijft erover, het publiek stroomt toe. Maris staat op het toppunt van zijn roem. In de coverstory van een weekblad wordt de bron van zijn obsessieve werk blootgelegd: een misdaad die hij op zijn veertiende beging. Niemand in zijn omgeving is hiervan op de hoogte. Zijn vrienden en bekenden zijn geschokt. Alles begon in een zwart geteerde schuur op een eiland. Dit is het verhaal van een leven dat door één enkele, catastrofale gebeurtenis wordt getekend. Maris Coppoolse heeft ‘levenslang’.

Deze activiteit wordt in samenwerking met de Algemene Boekhandel georganiseerd.

Fotocredit: Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier

In het kader van de Boekenweek verzorgt Jennifer Luitsz op vrijdag 13 maart een lezing over Annie M.G. Schmidt in Huiskamerbibliotheek Nijenstede.
Het thema van de Boekenweek is “Rebellen en dwarsdenkers”. Wie was rebelser en dwarser dan Annie M.G. Schmidt? “Doe nooit wat je moeder zegt, dan komt het allemaal terecht”, hield ze de kinderen voor. Volwassenen shockeerde ze met (toen) schunnige woorden en teksten over vrouwen die lak hadden aan de heersende moraal.

Naast de bewoners van het woonzorgcentrum zijn buurtbewoners ook van harte welkom.

‘Wat gebeurde er in de 20e eeuw’ vraagt Peter Sloterdijk zich af in zijn gelijknamige boek. Adriaan de Jong las het, maar de vragen bleven. Zoals: snappen wij onze eigen tijd nog wel? Is er reden voor pessimisme over een cultuur van leugens en individualisme? Groeien huidige generaties wel op met het noodzakelijke basisvertrouwen? Voelen we ons thuis in onze eigen tijd? Voelen mensen zich soms ontheemd omdat ze, anders dan vroeger, het gevoel missen deel uit te maken van een grotere geheel? Met Adriaan de Jong, die o.a. filosofie studeerde, bespreekt Kees Waagmeester die vragen. ‘Je probeert je tijd te begrijpen uit angst dat er weer grote fouten worden gemaakt’, zegt Adriaan. Maar ook: ‘Hoe verantwoordelijk ben ik voor wat er in de wereld gebeurt?’

Voor de pauze reflecteren we verder op de vraag naar zingeving nadat daar in de vorige Salon van de wijsbegeerte een begin mee is gemaakt. Sommigen ontlenen de zin van het leven aan iets buiten henzelf om. De meesten vinden dat de zin van het leven door onszelf moet worden vormgegeven en de antwoorden zijn heel persoonlijk. Hoe vullen mensen dat in? Met bijdragen van Hetty van Zanen en Bob van der Velde.

De muzikale intermezzo’s worden verzorgd door Rob Richmond, op zijn accordeon begeleider van menig Soester koor, maar vanavond aan de piano. Ook is er een kort optreden van reallusionist/wondertainer Flip Hallema.
De Salon van de wijsbegeerte is bedoeld voor mensen die er plezier aan beleven in ongedwongen sfeer naar elkaars verhalen te luisteren en met elkaar te filosoferen.

Aanmelden door te bellen met Kees Waagmeester (035) 602 4951 (inspreken kan ook).

Het is na 75 jaar de laatste kans om levende verhalen over de oorlog te delen. Hettie van Nes tekende het verhaal op van haar vader Piet van Nes en schreef een boekje over de hongertocht die hij met tientallen andere kinderen uit Amersfoort ondernam. Te voet, op hoop van zegen, via Putten en Zwolle steeds verder het land in – om aan de honger in Amersfoort te ontkomen.

Hettie van Nes (1971) schrijft reportages, portretten en levensverhalen. Zij komt dit onvoorstelbare oorlogsverhaal uit Amersfoort vertellen, in aanwezigheid van haar vader. Ontroerend. Goed om door te geven aan ouders en kinderen in een andere tijd.

Na afloop gelegenheid om uit te wisselen bij een glas sap/wijn.

In 1879 besloot Vincent van Gogh zich te wijden aan de teken- en schilderkunst. Hij was toen 27 jaar. Met ongekende pioniersdrang, werklust en doelgerichtheid schiep hij vervolgens zijn oeuvre van zo’n 900 werken in een tijdsbestek van 10 jaar. Van Gogh zorgde voor een doorbraak van de kleur in de schilderkunst. Niet langer schreef de natuur voor welke kleuren de schilder op het doek bracht, hij bepaalde dat nu zelf.

Momenteel is Van Gogh op Leonardo da Vinci na de beroemdste schilder ter wereld. Zijn leven is tot een van de belangrijkste mythes van de moderne tijd geworden. Zijn zelfmoord is in die mythe een belangrijk onderdeel. Kunnen we door de mythe heen kijken en zien wat hem bewoog in de laatste maanden van zijn leven? Vertellers Kees Geelhoed en Arno Kaat zullen ieder een ander verhaal vertellen over zijn levenseinde en wat daaraan vooraf ging.

Voorafgaand aan de twee verhalen zal Arno een inleiding houden over de tijd waarin Van Gogh leefde en werkte, met het focus op ontwikkelingen in de schilderkunst. Na afloop van de verhalen is er een nabespreking.

Dit programma stond eerder gepland voor 2 februari 2020 maar kon toen wegens omstandigheden niet doorgaan.

20.15u. Inleiding
20.30u. Verhaal 1: Een fatale ruzie verteld door Kees Geelhoed
20.50u. Verhaal 2: Bodemloze wanhoop verteld door Arno Kaat
21.15u. Nabespreking
21.30u. Einde programma, gelegenheid iets te drinken tot 22.00u.

Meld je aan door een mail te sturen naar arno@dekunstvanhetkijken.eu o.v.v. naam en datum van de workshop/het evenement of bel Arno: 06-43176233.

Oude Egypte heeft bezoekers altijd gefascineerd. De zichtbare overblijfselen in de vorm van piramiden, graven en mummies gaven aanleiding tot gissingen over de betekenis ervan. Veel daarvan was fantasie, maar sinds de ontcijfering van de hiërogliefen kunnen we enigszins een beeld krijgen van de manier waarop in die tijd gedacht werd over goden, farao’s en arbeiders.

In deze voordracht worden eerst een aantal van de belangrijkste goden en hun betekenis besproken. De rol van de farao en zijn verhouding tot die goden komt daarna aan bod. In het laatste deel wordt in wat meer detail ingegaan op een specifieke groep arbeiders, namelijk diegenen die werkten aan de graven van de farao’s in het zogenaamde Dal der Koningen bij het huidige Luxor (waar o.a. ook het graf van Toetanchamon ligt).
De lezing wordt gegeven door Professor Karel van Dam uit Muiden.

Op deze donderdag organiseert Kunsthal KAdE in samenwerking met Schwob en de Bibliotheek Eemland een lezing over de klassiekers en hoogtepunten van de Afrikaans-Amerikaanse literatuur.

Aanleiding is de tentoonstelling Tell Me Your Story die van 8 februari t/m 17 mei 2020 te zien is in Kunsthal KAdE. Deze tentoonstelling, die gaat over 100 jaar storytelling in Afrikaans-Amerikaanse kunst, begint bij de Harlem Renaissance. Veel zwarte Amerikanen trokken vanuit de zuidelijke staten naar het Noorden. In de jaren twintig maakten Afrikaans-Amerikaanse schrijvers, muzikanten en theatermakers furore in Harlem. De Harlem Renaissance legde de basis voor de rijke narratieve kunst die vanaf de jaren dertig en veertig zou gaan volgen.

Er zijn meer aanleidingen. James Baldwin staat weer volop in de belangstelling door de documentairefilm I’m Not Your Negro, William Melvin Kelley krijgt hernieuwde aandacht en onbekende schrijvers uit de Harlem Renaissance zoals Nella Larsen en Zora Neale Hurston werden ontdekt.

De Harlem Renaissance wordt gezien als de eerste bloeiperiode van de Afrikaans-Amerikaanse kunst en cultuur. Maar hoe ontstond deze periode en welke invloed was er op latere schrijvers als Baldwin en Kelley in de volgende bloeiperiode van de jaren zestig? Wat waren literaire mijlpalen? Zijn er overeenkomsten of is het vooral een veelvoud aan stemmen?

Michel Krielaars, chef boeken NRC, gaat met NRC-redacteur Toef Jaeger en schrijver/journalist Dominique van Varsseveld in gesprek over literaire klassiekers uit de Afrikaans-Amerikaanse literatuur.

Edie Brouwer, gids en vrijwilliger van Kamp Amersfoort, geeft een lezing op donderdag 19 maart over de twintig gevangenen uit Bunschoten die in Kamp Amersfoort gevangen zaten. De lezing is in Scholengemeenschap het Oostwende in Bunschoten.

Dit jaar herdenken we het einde van de Tweede Wereldoorlog en vieren we de bevrijding. In vrijheid leven lijkt vanzelfsprekend in onze democratische rechtstaat maar hoe was dat vijfenzeventig jaar geleden? Edie Brouwer, gids en vrijwilliger van Kamp Amersfoort staat in deze lezing onder meer stil bij de ca. twintig mannen uit Bunschoten die in de Tweede Wereldoorlog gevangen zaten in Kamp Amersfoort.

Brouwer geeft een lezing met de titel “Het is gebeurd, dus het kan weer gebeuren”. Het is een quote uit het boek Is dit een mens (1986) van Primo Levi. Het boek wordt beschouwd als een van de klassieke getuigenissen over de jodenvervolging. Is dit een mens is een indrukwekkende en huiveringwekkende getuigenis die al zestig jaar tot de top van de wereldliteratuur behoort.

In de lezing staat Edie Brouwer stil bij de vraag ‘wat is de mens?’ En wat maakt dat onder de vaak zware omstandigheden in Kamp Amersfoort tijdens de Tweede Wereldoorlog, de ‘volslagen hel’ volgens een oud-gevangene, het beste maar soms ook het slechtste in de mens naar boven komt? In zijn meeslepende betoog laat Brouwer zijn publiek zien hoe dit kon gebeuren. Ook gaat hij in op nepnieuws, gekrenkte trots na de Eerste Wereldoorlog én zet hij uiteen hoe de economische crisis van de jaren twintig en dertig de voedingsbodem vormde voor het nazisme. Edie Brouwer bespreekt dilemma’s over alleen durven staan of meegaan in groepsdruk, over vergelding of vergeving na de oorlog en of we van de geschiedenis kunnen leren. Een inspirerende lezing dus die stemt tot nadenken.

Fotograaf: Willem van de Poll/Anefo

In het kader van de Boekenweek verzorgt Jennifer Luitsz op vrijdag 20 maart een lezing over Annie M.G. Schmidt in Huiskamerbibliotheek Koperhorst.
Het thema van de Boekenweek is “Rebellen en dwarsdenkers”. Wie was rebelser en dwarser dan Annie M.G. Schmidt? “Doe nooit wat je moeder zegt, dan komt het allemaal terecht”, hield ze de kinderen voor. Volwassenen shockeerde ze met (toen) schunnige woorden en teksten over vrouwen die lak hadden aan de heersende moraal.

Naast de bewoners van het woonzorgcentrum zijn buurtbewoners ook van harte welkom.

Blikopeners is een reeks lezingen die iedere laatste donderdag van de maand plaatsvindt in de Bibliotheek Leusden. Meestal komt de spreker uit de regio of wordt er over een lokaal thema of verhaal verteld. Op donderdag 26 maart is het de beurt aan notaris Marcel Magnée. Na de lezing is er een lunch die wordt verzorgd door Pon.

In de lezing “erven en schenken” zal notaris Marcel Magnée uit Leusden u meer vertellen over het Nederlandse erfrecht. Heeft u een testament nodig of niet? De wetgever regelt veel voor u: waar moet u zelf nog op letten? Er zijn situaties waarin het opstellen van een testament verstandig is. Als echtgenoten of partners wilt u elkaar waarschijnlijk maximaal beschermen. Ook kunt u uw erfgenamen met een testament veel tijd en moeite besparen. Tot slot is de mogelijkheid van belastingbesparing voor veel mensen een belangrijke reden om een testament op te stellen. En wat is eigenlijk het verschil tussen een testament en een levenstestament? Ook het onderwerp schenken komt in het licht van belastingbesparing aan bod. Een praktische lezing die u handvatten geeft om op uw eigen situatie toe te passen!

Aanmelden
Na de lezing is er een lunch die wordt verzorgd door Pon. Vanwege de aankopen stelt de organisatie het op prijs als u zich van tevoren aanmeldt.

Guido de Wijs zal samen met Frits van Kempen stilstaan bij wat het betekent om grootouders te zijn. Uiteenlopende situaties op het vlak van communicatie tussen de generaties passeren de revue.

Hieronder stelt Guido zichzelf voor met al een impressie waarover we samen in gesprek komen.

Guido de Wijs (72) is geboren en getogen in Tilburg, woont een halve eeuw in Amersfoort en was televisiepresentator, cabaretier en columnist. Hij is een Bekende Amersfoorter.

Als je vraagt hoe het met me gaat, vertel ik meteen dat ik grootvader ben en eigenlijk weer part-time werk. Ik draai namelijk elke week fanatiek opaoppasdagen.
Ik heb drie kleinkinderen: Isolde (5) zit al op school en komt vrijdagmiddag, de tweeling Machteld en Thorsten (3) komt de hele dinsdag.
Dat oppassen hoef ik gelukkig niet in mijn eentje te doen: mijn vrouw Joke en ik zorgen samen voor onze kleinkinderen. Er worden ‘lekkere bordjes’ gemaakt,
er wordt voorgelezen uit de ‘De Gruffalo’, geplast en gepoept, over ‘piemel’ en ‘vagina’ gesproken, getrampoliend en geglijbaand, gedanst en gemusiceerd (“Jongens, kan het íetsje zachter!”), door de stad gefietst en naar het carillon van de Onze Lieve Vrouwetoren geluisterd.

Op 5 januari 2015 werd ik grootvader. Daardoor veranderde ook de verhouding met mijn zoon Jasper. Mijn zoon was nu vader. Hij praatte serieus over rompertjes, babyfoons en toetenpoetsers. Over roze wolken en slapeloze nachten. Mijn zoon droeg zijn kind in zijn armen en daar stond ik dan naast. Ontroerd, trots en vol verbazing. Ooit droeg ik hem als baby door de kamer en kijk nu eens: die baby was een toegewijde vader geworden.

Oppassen is een verantwoordelijke én een feestelijke taak. Ook een vermoeiende taak: na elke oppasdag liggen mijn vrouw en ik als twee natte kranten over de bank. Met een glimlach op het gelaat, dát wel. Ik maak opaoppasdagboekjes met foto’s, anekdotes en bijzondere uitspraken. Wat wordt de toekomst van onze kleinkinderen? Heeft het zin om je daar als grootouders al zorgen over te maken? Hoe gaat het eigenlijk met de oppasgrootouders van Nederland? Waar komt hun liefde, gedrevenheid en plichtsbesef vandaan?

Inloop met koffie en thee 19.45 uur.
Na afloop napraten onder het genot van een glaasje tot 22.00 uur.

Marthe Kerkwijk is filosoof en programmamanager bij de Internationale School voor Wijsbegeerte in Leusden. In de coronacrisis ligt eenzaamheid nog meer op de loer dan in ‘normale’ tijden. Maar je hebt meer vrienden dan je denkt, legt zij uit aan de hand van uitspraken van o.a. Hannah Arendt en Aristoteles. Deze lezing is op 14 juli in de Bibliotheek het Eemhuis.

De coronacrisis maakte het nog eens pijnlijk duidelijk: eenzaamheid ligt voor ons allemaal op de loer. In een tijd waarin zelfredzaamheid, onafhankelijkheid en eigen verantwoordelijkheid hoog in het vaandel staan, is vriendschap niet vanzelfsprekend. Des te meer omdat we vriendschap vaak zien als iets van de privésfeer.

Het geromantiseerde vriendschapsideaal is dat van de hartsvriend, de vriend met wie je je intiemste geheimen deelt. Wie aan dat ideaal niet kan voldoen, wie zo’n hartsvriend niet heeft, kan zich eenzaam voelen. Filosoof Hannah Arendt stelt hier een alternatief tegenover. Volgens haar behoort vriendschap vooral tot de publieke sfeer en is vriendschap juist, zoals Aristoteles al zei, een politieke relatie tussen democratische burgers. Wie eenzaam is, heeft misschien wel veel meer aan publieke vriendschap dan aan een hartsvriend. Hoe kun je een goede publieke vriend zijn?

Over Marthe Kerkwijk
Marthe Kerkwijk is filosoof en programmamanager bij de Internationale School voor Wijsbegeerte in Leusden. Ze studeerde Philosophy and Public Affairs aan de UvA en deed vervolgens onderzoek naar Habermas en de publieke sfeer aan de University of London. Ze doceert sociale en politieke filosofie, geeft regelmatig lezingen en workshops en zit in de redactie van het online filosofietijdschrift iFilosofie.

Aanmelden

Fysiek
Let op: er zijn slechts beperkt fysieke plekken beschikbaar. Hiervoor moet u van tevoren tickets kopen via deze knop.

Online
Online bezoekers hebben geen kaarten nodig. U kunt op de dag zelf via de link op het event van Bibliotheek Eemland deelnemen aan de activiteit.

De opening van expositie ‘Vrijheid’ is deze zaterdag om 16:30 uur (inloop vanaf 16:15) met een korte lezing ‘Vrij zijn: dat is de kunst!’ door Felicia Dekkers, Neerlandica, met aandachtsveld voor taal, beeld en verbeelding. Aanmelding is niet nodig.

Op verzoek van de Sint.-Joriskerk in Amersfoort zijn de kunstenaars van Galerie Absoluut in dit jaar van 75 jaar Vrijheid in Nederland, ieder op eigen, unieke wijze, aan de slag gegaan met het thema Vrijheid.

Wat is vrijheid? Hier zijn vele antwoorden op. Voor de één is vrijheid de afwezigheid van oorlog. De ander denkt aan bewegingsvrijheid, vrijheid van meningsuiting of juist aan grenzen aan de vrijheid. Wil je vrijheid ten koste van alles nastreven? Of eindigt vrijheid van de één waar de vrijheid van de ander begint?

De expositie toont vele vormen waarop over vrijheid gedacht kan worden. Kom kijken en denk met de kunstenaars mee.

Vanaf vrijdag 7 augustus, iedere vrijdag om 16 uur, rondleiding door de kunstenaars zelf.

De expositie is te zien van
dinsdag 28 juli tm zaterdag 5 september 2020 bij St. Joriskerk, Hof 1, Amersfoort
Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag 11 – 17 uur

Een concertlezing over bloemen, planten en geuren in de klassieke muziek door Olga Franssen.

Hoe componisten zich lieten inspireren door wat groeit en bloeit. Naast fragmenten van opnames in originele bezetting zullen Olga Franssen en Edith Leerkes als gitaarduo wat voorbeelden ervan spelen.
Ook speelt violiste Loortje van de Brink mee. Zij studeerde cum laude af aan het conservatorium van den Haag en is al jaren verbonden aan het Rotterdams Philharmonisch orkest.

Een concertlezing over bloemen, planten en geuren in de klassieke muziek door Olga Franssen.

Hoe componisten zich lieten inspireren door wat groeit en bloeit. Naast fragmenten van opnames in originele bezetting zullen Olga Franssen en Edith Leerkes als gitaarduo wat voorbeelden ervan spelen.
Ook speelt violiste Loortje van de Brink mee. Zij studeerde cum laude af aan het conservatorium van den Haag en is al jaren verbonden aan het Rotterdams Philharmonisch orkest.

Mijn papa was een nazi’ is een verzameling portretten van kinderen van hooggeplaatste of beruchte nazi’s. Hoe verging het hen na de dood of gevangenschap van hun vaders in het nazi-vrije Duitsland? Deze kinderen hebben heel verschillende ervaringen. Velen zwegen over hun afkomst uit schaamte of uit angst. Sommigen gingen door waar hun vader was gestopt zoals Gudrun Burwitz, dochter van Heinrich Himmler.

Diete Oudesluijs is een (Eemlandse) schrijfster, vertaalster en historica. Ze woonde jarenlang in West-Berlijn en heeft meerdere boeken geschreven over de Tweede Wereldoorlog, met name over de kampen.

Een tijd van crisis kan ook een tijd van bezinning zijn. Hoe klimmen we uit het coronadal? Wat leren we ervan? En hoe moeten we verder? Wat moeten we aan met de klimaatverandering? Filosoof Jabik Veenbaas ziet de Verlichting als een tijd die ons nog altijd kan inspireren.

Filosoof Jabik Veenbaas is auteur van De Verlichting als kraamkamer en vertaler van tal van filosofische meesterwerken. In een toegankelijke lezing zal hij uit de doeken doen wat de Verlichting historisch gezien betekende en waarom de verworvenheden van het tijdperk juist in deze moeilijke tijd grote betekenis voor ons hebben. Juist in deze tijd wordt er een beroep gedaan op typische Verlichtingswaarden – vóór alles op onze autonomie en ons vermogen om die autonomie te verbinden met praktisch handelen.

Discussie in groepjes
Na de lezing gaan deelnemers in groepjes van vier uit elkaar om, onder begeleiding, middels dialoog dieper op het onderwerp in te gaan. Dit gebeurt (i.v.m. coronatijden) fysiek in de bibliotheek èn online middels Zoom. Ook online is er per groep een gespreksleider. De organisatie van de bijeenkomst is een coproductie van Bibliotheek Eemland en het project ZinIn van Ria Roelofs en Daan Vosskuhler.

Lezing in het kader van Open Monumentendag 2020. Thema: ‘Leermonument’.
Mede dankzij nieuwe onderwijswetten werden in de 18e en 19e eeuw verspreid over Nederland heel veel schoolgebouwen neergezet. Ook in Amersfoort. Over die geschiedenis plus de achterliggende visies valt veel te vertellen.

De Heilig Kruiskerk
Liendertseweg 48, Amersfoort

Kom zaterdag 19 september in de Bibliotheek het Eemhuis kijken en luisteren naar Abdelkader Benali, Lamia Makkedam, Nafiss Nia en vertellers van podium Mezrab tijdens deze avond met het thema ‘Nieuwe verhalen en vreemdelingen’.

Op meeslepende wijze vertelt Abdelkader Benali in zijn laatste boek De vreemdeling over zijn persoonlijke ervaringen met vreemdelingenhaat en discriminatie. Hij vertaalde de teksten van Lamia Makeddam. Makaddam woont al decennia in ons land, beheerst de taal vloeiend, is journalist en vertaler, maar in je moedertaal kun je waarschijnlijk nog net iets genuanceerder de beelden verschuiven. En ergens bemerk je in deze gloedvolle bundel lyriek dat wonder van de samensmelting van verschillende talen en culturen. Wanneer ben je onderdeel van een cultuur en wanneer ben je ‘vreemdeling af’?

Daarnaast zijn er nog andere vertellers, zoals Nafiss Nia. Nafiss Nia is dichter, (scenario)schrijver, regisseur, filmproducer en cultureel ondernemer. Nafiss is tevens zakelijk- & artistiek leider van Stichting Granate in Amsterdam.

Op donderdag 24 september is het tijdens Blikopeners de beurt aan Caroline Nelissen. Nelissen vertelt meer over haar dit jaar te verschijnen boek “Stijn, het verhaal van een moderne werkslaaf”. Deze lezing is in de Bibliotheek Leusden.

In 2016 kwam Caroline Nelissen in contact met een man die vroeg of ze een boek over zíj́n leven zou willen schrijven. Omdat het schrijven van een biografie zorgvuldigheid en integriteit vereist, vroeg ze de 48-jarige man of hij eerst zelf iets op papier kon zetten. De 140 velletjes handgeschreven, verwarde verhalen die ze moest ontcijferen om ze te begrijpen, raakten haar zo diep dat ze ‘ja’ zei. En dat heeft ze geweten. Het verhaal van Stijn (pseudoniem) speelt zich af aan het eind van de vorige eeuw.

Over Caroline Nelissen
Caroline Nelissen schreef in 2012 haar eerste non-fictieroman D@TEN en in 2014 de fictieve roman: Kijk daar loopt een stewardess. In deze Blikopener neemt ze u mee op haar driejarige zoektocht waaruit halverwege het jaar 2020 het boek: Stijn, het verhaal van een moderne werkslaaf, tevoorschijn zal komen.

Inclusief lunch
Na de lezing is er een kleine lunch gesponsord door Bloemendal Vastgoed. Vanwege de aankopen stelt de organisatie het op prijs als je jezelf van tevoren aanmeldt.

Nu we al weer 75 jaar een vrije, democratische rechtstaat zijn, is het bij uitstek een moment waarop we als volk een eenheid zijn, ons met elkaar verbonden voelen. Hoe zorg je ervoor dat iedereen zich betrokken voelt bij 75 jaar vrijheid, ook mensen die hun roots niet in Nederland hebben liggen? Wat leren we de kinderen over de Tweede Wereldoorlog en waarom?

Sint Jorislezing
Zaterdagmiddag 3 oktober 2020 vindt de Jorislezing plaats in de Sint-Joriskerk van Amersfoort. De Jorislezing is een initiatief van stichting het Capittel van Sint Joris. De bijeenkomst begint om 15.00 uur en duurt tot 17.00 uur. De toegang is gratis. De deur is vanaf 14.30 uur open. Vanwege de coronabeperkingen is het dit jaar wel verplicht om uw komst vooraf aan te melden en is het aantal plaatsen beperkt. Wees er snel bij. (zie onderin bij Vooraf aanmelden.)

Mevr. G. (Gerdi) Verbeet
Sinds juni 2015 is Mevrouw Verbeet voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Gerdi Verbeet (64) heeft als Tweede Kamerlid en later als voorzitter van de Tweede Kamer grote persoonlijke en inhoudelijke betrokkenheid getoond bij Oorlogsgetroffenen en het Nederlandse Herinneringslandschap.

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei geeft richting, inhoud en vorm aan herdenken en vieren in Nederland. Ook draagt het Comité zorg voor de organisatie van de nationale activiteiten op 4 en 5 mei, inclusief de coördinatie van de Bevrijdingsfestivals.

Muziek
De lezing wordt muzikaal omlijst door Rien Donkersloot, hoofdorganist van de St.-Joriskerk.

Tentoonstelling
033fotostad exposeert in het kader van 75 jaar Vrijheid een tentoonstelling met het thema “Naar huis?” Na afloop van de lezing is er gelegenheid om elkaar te ontmoeten en de tentoonstelling te bezichtigen.

Maatregelen
Alles is op veilige afstand georganiseerd en we attenderen u op het volgen van de regels van het RIVM, kom niet als u klachten heeft.

Vooraf aanmelden en toegang
Aanmelden doet u door een e-mail te sturen met vermelding van het aantal personen. E-mail naar: info@capittelsintjoris.nl. U krijgt via e-mail bericht of er plek is voor uw komst. Neem deze e-mail met bevestiging mee, als toegangsbewijs. Bij de deur wordt hier naar gevraagd. Wij hopen u 3 oktober te zien.

Satire is van alle tijden: iemand of iets over de hekel halen. Daarover zal emeritus hoogleraar historische Nederlandse letterkunde, Herman Pleij, een en ander vertellen. Twee aspecten krijgen zeker de aandacht: voor de een is een satire bron van vermaak, voor de ander van ergernis. Anderzijds: wat vandaag nog leuk is, blijkt morgen ongepast. Dat laatste weten we al meer dan 2000 jaar, want de Romein Cicero schreef niet voor niets Oh tempora, oh mores (Oh tijden, oh zeden). We horen en zien het ook in de commentaren op wat moderne cabaretiers op toneel en tv-scherm brengen en die een satire op heilige huisjes niet schuwen.

Organisatie: De Soester Kring

Kerkzaal open vanaf 9.30 uur

Op 9 oktober, om 15.30 uur geeft Marieke van der Velden in de Sint Joriskerk een presentatie over haar film: The Island of All Together. Ook de film wordt vertoond.

Vluchtelingen op Lesbos

In 2015, aan het begin van de vluchtelingenstroom richting Lesbos, maakten filmmakers Marieke van der Velden en Philip Brink de film The Island of All Together. Hierin lieten ze toeristen en vluchtelingen met elkaar in gesprek gaan, op bankjes in het park of bij een muurtje aan zee. Gesprekken over oorlog, vluchten, maar ook over werk, liefde, auto’s en huisdieren. De film laat zien wat er gebeurt wanneer mensen de tijd nemen om mét elkaar te praten in plaats van óver elkaar.

Hoe staat de film in het licht van de actualiteit?

Marieke van der Velden zal ook ingaan op vragen die de film oproept als: Waarom heeft ze de film gemaakt? Hoe is het nu met de mensen uit de film? Hebben zij hun thuis weer gevonden? En natuurlijk, hoe is de film te plaatsen in de vreselijke situatie die nu – vijf jaar later – op het eiland is ontstaan?

Marieke Van der Velden

Marieke van der Velden is een Nederlandse fotografe die – naast haar commerciële opdrachten – in de afgelopen 20 jaar de hele wereld over heeft gereisd. De ene keer in opdracht voor NGO’s, de andere keer vanuit haar eigen initiatief. Met fotoseries zoals ‘Baghdad Today’ en ‘A Monday in Kabul’ en haar film ’The Island of All Together’ probeert ze het dagelijkse nieuws voor de kijker in een bredere context te plaatsen. Deze projecten zijn internationaal op vele plekken gepubliceerd. Op de expositie Naar huis? is in oktober ook haar project Outside Syria te zien.

Deze presentatie hoort bij de expositie Naar huis? die tot en met 24 oktober te zien is in de Joriskerk. Open van dinsdag t/m zaterdag van 11.00-17.00 uur. Zie voor details 033fotostad.com

Leer op zaterdag 10 oktober, de Dag van de Duurzaamheid, tijdens de lezing ‘Tuinieren met de natuur mee’ in de Bibliotheek Leusden hoe je moestuin meer oplevert. Moestuinier Vera Greutink vertelt in deze lezing hoe je door permacultuur-technieken in de moestuin toe te passen betere oogsten kunt behalen met minder werk. Er is een lezing om 13.00 uur en om 15.15 uur.

De manier van tuinieren die Vera Greutink
toepast, draagt bij aan de gezondheid van de bodem en maakt je tuin beter bestand tegen de veranderingen van het klimaat. Door niet te spitten en de grond te beschermen met een laag organisch materiaal zorg je ervoor dat er minder onkruid groeit en de grond beter water vasthoudt. Vera geeft ook een aantal voorbeelden van groente-polyculturen, dit zijn combinaties van meerdere groentes die elkaar positief beïnvloeden. Door de diversiteit raken plaagdieren in de war en zullen ziektes zich niet snel verspreiden. Ook geven zulke polyculturen een grotere totale opbrengst en zien ze er vaak mooi uit. Je kunt ze speels en creatief benaderen – wat dacht je bijvoorbeeld van een kleurrijke Mexicaanse polycultuur waarin maïs, bonen, tomatillo’s, zonnebloemen, zinnia’s en verschillende kruiden gecombineerd worden?

Over Vera Greutink
Vera Greutink is moestuinier, groenschrijver en ontwerper van eetbare tuinen. In haar tuin van bijna duizend vierkante meter in Twente experimenteert ze graag met nieuwe technieken en weinig bekende planten. Ze schrijft onder andere voor De Tuin op Tafel, Groei & Bloei, Tuinseizoen, Buitenleven en Permaculture Magazine (Engels). Haar eerste boek Tuin smakelijk! over permacultuur in de praktijk verscheen in november 2015.

Aanmelden verplicht: >>

Leer op zaterdag 10 oktober, de Dag van de Duurzaamheid, tijdens de lezing ‘Tuinieren met de natuur mee’ in de Bibliotheek Leusden hoe je moestuin meer oplevert. Moestuinier Vera Greutink vertelt in deze lezing hoe je door permacultuur-technieken in de moestuin toe te passen betere oogsten kunt behalen met minder werk. Er is een lezing om 13.00 uur en om 15.15 uur.

De manier van tuinieren die Vera Greutink
toepast, draagt bij aan de gezondheid van de bodem en maakt je tuin beter bestand tegen de veranderingen van het klimaat. Door niet te spitten en de grond te beschermen met een laag organisch materiaal zorg je ervoor dat er minder onkruid groeit en de grond beter water vasthoudt. Vera geeft ook een aantal voorbeelden van groente-polyculturen, dit zijn combinaties van meerdere groentes die elkaar positief beïnvloeden. Door de diversiteit raken plaagdieren in de war en zullen ziektes zich niet snel verspreiden. Ook geven zulke polyculturen een grotere totale opbrengst en zien ze er vaak mooi uit. Je kunt ze speels en creatief benaderen – wat dacht je bijvoorbeeld van een kleurrijke Mexicaanse polycultuur waarin maïs, bonen, tomatillo’s, zonnebloemen, zinnia’s en verschillende kruiden gecombineerd worden?

Over Vera Greutink
Vera Greutink is moestuinier, groenschrijver en ontwerper van eetbare tuinen. In haar tuin van bijna duizend vierkante meter in Twente experimenteert ze graag met nieuwe technieken en weinig bekende planten. Ze schrijft onder andere voor De Tuin op Tafel, Groei & Bloei, Tuinseizoen, Buitenleven en Permaculture Magazine (Engels). Haar eerste boek Tuin smakelijk! over permacultuur in de praktijk verscheen in november 2015.

Aanmelden verplicht: >>

De snelle verspreiding van de Corona-pandemie laat zien hoe we wereldwijd met elkaar te maken hebben. Maar het vaccin-nationalisme laat zien hoe we ook graag grenzen willen trekken tussen wij en zij. Om te verkennen hoe het zit met onszelf en met de rest van de wereld vliegt de Zwaan dit seizoen ook wereldwijd.

We hebben Klaas Bom uitgenodigd om zijn scherpe en inspirerende analyses met ons te delen. Klaas Bom is docent interculturele theologie. Dat betekent dat hij gewend is om te kijken naar hoe christenen in andere werelddelen geloven en wat hen bezig houdt. De kerk is een ‘multinational’, we zijn wereldwijd broeders en zusters. Maar hoe we leerling van Jezus proberen te zijn is heel verschillend.Telkens weer blijkt de cultuur van een land grote invloed te hebben op de manier van geloven. En dat is in Europa natuurlijk niet anders.

We kijken naar anderen en we kijken in de spiegel: hoe denken mensen in Afrika of Latijns Amerika over identiteit, of over de oude strijd tussen geloof en wetenschap? En hoe zit dat bij ons? Hoe gaan zij om met de erfenis van de geschiedenis en waar liggen kansen voor de toekomst? En hoe is dat in Nederland, binnen of buiten de kerk? Wie het boek “Grand Hotel Europa” heeft gelezen herkent dezelfde thematiek die Ilja Lennard Pfeijffer zo meesterlijk heeft beschreven.

Deel 2 volgt op 14 november.

In oktober is het ‘de Maand van de Geschiedenis’. Dit jaar is het thema Oost/West. De OVF vult het thema in met een lezing van Arend Ruizendael over zijn onderzoek naar oorspronkelijke beeklopen en oudste routes naar Amersfoort.

Men zegt dat de naam Amersfoort betekent ‘voorde in de Amer’, een doorwaadbare plaats in rivier, hier de Amer, de oude naam voor de Eem en aanleverende beken. Om de locatie van deze voorde te bepalen moet de oorspronkelijke bedding van de Eem door of nabij het stadsgebied worden achterhaald, en moeten de wegen naar Amersfoort worden gereconstrueerd. Er zijn al veel oplossingen gesuggereerd. Is het mogelijk daar nog een suggestie aan toe te voegen?

Arend Ruizendaal is geoloog/geofysicus, met een passie voor regionale geschiedenis en archeologie, vooral vestigingsfactoren, wegen en Amersfoortse voorden.

Wilt u de lezing bijwonen, dan graag aanmelden via het e-mailadres OVFaanmeldingen@gmail.com.

-afgelast- Een praktische lezing die je handvatten geeft om op je eigen situatie toe te passen!
Heb je een testament nodig of niet? De wetgever regelt veel voor je: waar moet je zelf nog op letten? Er zijn situaties waarin het opstellen van een testament verstandig is. Als echtgenoten of partners wil je elkaar waarschijnlijk maximaal beschermen. Ook kan je jouw erfgenamen met een testament veel tijd en moeite besparen. Tot slot is de mogelijkheid van belastingbesparing voor veel mensen een belangrijke reden om een testament op te stellen. En wat is eigenlijk het verschil tussen een testament en een levenstestament? Ook het onderwerp schenken komt in het licht van belastingbesparing aan bod. Een praktische lezing met veel toepasbare handvatten!

Op uitnodiging van de Bibliotheek Woudenberg vertelt schrijver Arjeh Kalmann donderdag 29 oktober tijdens het Cultuurcafé meer over zijn boek “Leef gelukkig!; Een Joods familieportret in egodocumenten” in het Cultuurhuis: dè Huiskamer van Woudenberg.

Arjeh Kalmann vertelt over verschillende generaties van een welgestelde, joods Amsterdamse familie. Zijn verhaal over slager Karel Cohen, diens vrouw Betje, hun zonen Maurits en Max en kleinkinderen is gebaseerd op hun dagboeken, sinterklaasgedichten en honderden brieven van voor, ín en van ná de oorlog. Rondom Karel Cohen, slager van beroep, en zijn vrouw Betje, staan de gezinnen van hun zonen Maurits en Max. Alle mensen op deze foto zijn inmiddels dood, maar hun dagboeken, sinterklaasgedichten en honderden brieven zijn bewaard gebleven. Van voor, ín en van ná de oorlog.

Karel en Betje hebben drie kleindochters en een kleinzoon. Eind jaren dertig vertrekt de kleinzoon naar Palestina. Karel sterft in december 1940 een natuurlijke dood. Twee kleindochters vluchten naar Zwitserland, waarbij er een, Netty, aan de Zwitserse grens wordt tegengehouden. Zij sterft in Auschwitz. De anderen duiken drie jaar lang onder en overleven de oorlog.

Voormalig hoofdredacteur van het ‘Utrechts Nieuwsblad ‘Arjeh Kalmann, zoon van een van de hoofdpersonen, componeerde portretten van de tien afgebeelde Cohennen. Zijn dominante opa Max sloot iedere brief af met de opdracht: “Leef gelukkig.’ Niemand slaagde daarin.

Dit Cultuurcafé vindt plaats i.h.k.v. 75 jaar Vrijheid.

In het CollectieCentrum Nederland (CC NL) te Vathorst zijn in een enorm complex de depotstukken ondergebracht van het Nederlands Openluchtmuseum, Museum Paleis Het Loo, het Rijksmuseum en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Organisatie: OVF (Historisch Amersfoort)

Lezing door Wichard Maassen over de levensloop van de drie Ploegh oprichters.

De activiteit is gratis, aanmelden verplicht: https://www.033fotostad.com/evenementen/

Een gesprek in de serie Weefkunst-Levenskunst: over omgaan met ‘moeilijke’ mensen, met een inleiding van psycholoog Lettie Ambagtsheer.

De snelle verspreiding van de Corona-pandemie laat zien hoe we wereldwijd met elkaar te maken hebben. Maar het vaccin-nationalisme laat zien hoe we ook graag grenzen willen trekken tussen wij en zij.

Om te verkennen hoe het zit met onszelf en met de rest van de wereld vliegt de Zwaan dit seizoen ook wereldwijd.

We hebben Klaas Bom uitgenodigd om zijn scherpe en inspirerende analyses met ons te delen. Klaas Bom is docent interculturele theologie. Dat betekent dat hij gewend is om te kijken naar hoe christenen in andere werelddelen geloven en wat hen bezig houdt. De kerk is een ‘multinational’, we zijn wereldwijd broeders en zusters. Maar hoe we leerling van Jezus proberen te zijn is heel verschillend.Telkens weer blijkt de cultuur van een land grote invloed te hebben op de manier van geloven. En dat is in Europa natuurlijk niet anders.
We kijken naar anderen en we kijken in de spiegel: hoe denken mensen in Afrika of Latijns Amerika over identiteit, of over de oude strijd tussen geloof en wetenschap? En hoe zit dat bij ons? Hoe gaan zij om met de erfenis van de geschiedenis en waar liggen kansen voor de toekomst? En hoe is dat in Nederland, binnen of buiten de kerk? Wie het boek “Grand Hotel Europa” heeft gelezen herkent dezelfde thematiek die Ilja Lennard Pfeijffer zo meesterlijk heeft beschreven.

Een lezing en rondleiding over Mondriaan en de Tweede Wereldoorlog. Kunsthistorica Diana Kostman vertelt over het leven van Mondriaan in een roerige tijd, waarin twee wereldoorlogen plaatsvonden. Geconfronteerd met het idee ‘Entartete kunst’ van nazi-Duitsland zag Mondriaan zich genoodzaakt uit Europa te vluchten. In de vrijheid van de nieuwe wereld creëert Mondriaan uiteindelijk zijn meesterwerk: Victory Boogie Woogie.

Na de lezing geeft Diana Kostman een rondleiding door het Mondriaanhuis, waarbij ze vooral stilstaat bij de presentatie over Mondriaan en de Tweede Wereldoorlog.

HIP2655879.jpg

Aan de hand van voorbeelden (op gitaar en via een geluidsdrager) bespreekt Olga Franssen de muzikale stijlgeschiedenis in grote lijnen.

Muziek is niet gemakkelijk na te vertellen, je spreekt de muzikale taal niet, en het laat zich ook niet gemakkelijk in taal vastleggen. Aan de hand van voorbeelden (op gitaar en via een geluidsdrager) bespreekt Olga Franssen de muzikale stijlgeschiedenis in grote lijnen. Welke middelen gebruiken de grote componisten door de eeuwen heen. Van Bach tot Stockhausen, de hele muziekgeschiedenis komt voorbij.

Lezing met concrete relatietips, herkenbare voorbeelden en humor door Ivonne Schouten-Hoek. Vol!

Een verrijking van jouw liefdesleven, zonder relatietherapie, zonder het lezen van allerlei boeken, zonder moeilijke gesprekken, waarbij je een leuke avond hebt en blij naar huis gaat, dat is waar “All you need is love? Hoe dan?” over gaat.

In één avondje uit ontvang je aan de hand van herkenbare voorbeelden en humor, essentiële relatietips, waar eigenlijk iedereen iets aan heeft. Tips die je direct kunt toepassen en die snel resultaat hebben. Waarbij je niks hoeft prijs te geven over de stand van jouw eigen relatie en je met jouw aanwezigheid dus alleen aangeeft dat jouw relatie belangrijk voor je is. De lezing is oplossingsgericht en leidt snel tot resultaat, ook als maar één van de twee partners de lezing volgt. Actie leidt namelijk altijd tot reactie.

Ben je op dit moment single? Ook dan ben je van harte welkom, want als je de liefde van je leven tegenkomt, heb je met deze tips geleerd hoe je die liefde ook op lange termijn kunt behouden.

Wil je de lezing All you need is love? Reserveer dan snel jouw plaats door een mailtje te sturen naar ivonneschouten@gmail.com o.v.v. jouw naam en met hoeveel personen je wilt komen. De toegang is gratis dankzij subsidie van IndeBuurt033 en de gemeente Amersfoort. Er is plaats voor maximaal 30 personen, reserveren is verplicht. Uiteraard worden de Corona richtlijnen in acht genomen.

Ivonne Schouten-Hoek was meer dan tien jaar familierechtsadvocaat en mediator en signaleerde vaak dezelfde problemen in verschillende relaties. Zij sprak hierover met relatietherapeuten en seksuologen, las meer dan 40 relatieboeken op zoek naar antwoorden en liet zich omscholen tot relatiecoach. Met haar kennis en ervaring geeft zij lezingen over dit onderwerp. Ze is dertig jaar samen met haar partner Robert en ze hebben twee zoons van 17 en 19 jaar.

Fons Asselbergs was bijna vijftien jaar lang (tot 1993) wethouder in Amersfoort. Hij is een van de bestuurders geweest die in de jaren tachtig de architectuur en stedenbouw in Amersfoort nieuwe impulsen heeft gegeven. Vanuit de protestbeweging Tabac kwam hij voor de PvdA op belangrijke posities in de gemeenteraad terecht. Asselbergs was onder andere betrokken bij grote projecten als Zielhorst-Etalage, Kattenbroek en het CSG.

Aanmelden verplicht: OVFaanmeldingen@gmail.com
Inloop vanaf 19.30 uur

Guido de Wijs zal samen met Frits van Kempen stilstaan bij wat het betekent om grootouders te zijn. Uiteenlopende situaties op het vlak van communicatie tussen de generaties passeren de revue. Hieronder stelt Guido zichzelf voor met al een impressie waarover we samen in gesprek komen. Spreekt het je aan?
Uiteraard doe je mee in de uitwisseling van ervaringen en gevoelens.

Guido de Wijs (73) is geboren en getogen in Tilburg, woont een halve eeuw in Amersfoort en was televisiepresentator, cabaretier en columnist. Hij is een Bekende Amersfoorter.

Roze wolken en slapeloze nachten.

Als je vraagt hoe het met me gaat, vertel ik meteen dat ik grootvader ben en eigenlijk weer part-time werk. Ik draai namelijk elke week fanatiek opaoppasdagen.
Ik heb drie kleinkinderen: Isolde (5) zit al op school en komt vrijdagmiddag, de tweeling Machteld en Thorsten (3) komt de hele dinsdag.
Dat oppassen hoef ik gelukkig niet in mijn eentje te doen: mijn vrouw Joke en ik zorgen samen voor onze kleinkinderen. Er worden ‘lekkere bordjes’ gemaakt,
er wordt voorgelezen uit de ‘De Gruffalo’, geplast en gepoept, over ‘piemel’ en ‘vagina’ gesproken, getrampoliend en geglijbaand, gedanst en gemusiceerd (“Jongens, kan het íetsje zachter!”), door de stad gefietst en naar het carillon van de Onze Lieve Vrouwetoren geluisterd.

Op 5 januari 2015 werd ik grootvader. Daardoor veranderde ook de verhouding met mijn zoon Jasper. Mijn zoon was nu vader. Hij praatte serieus over rompertjes, babyfoons en toetenpoetsers. Over roze wolken en slapeloze nachten. Mijn zoon droeg zijn kind in zijn armen en daar stond ik dan naast. Ontroerd, trots en vol verbazing. Ooit droeg ik hem als baby door de kamer en kijk nu eens: die baby was een toegewijde vader geworden.

Oppassen is een verantwoordelijke én een feestelijke taak. Ook een vermoeiende taak: na elke oppasdag liggen mijn vrouw en ik als twee natte kranten over de bank. Met een glimlach op het gelaat, dát wel. Ik maak opaoppasdagboekjes met foto’s, anekdotes en bijzondere uitspraken. Wat wordt de toekomst van onze kleinkinderen? Heeft het zin om je daar als grootouders al zorgen over te maken? Hoe gaat het eigenlijk met de oppasgrootouders van Nederland? Waar komt hun liefde, gedrevenheid en plichtsbesef vandaan?

Guido de Wijs

Contactpersoon Café Zin: Frits van Kempen tel. 06 21280188

Het woord ‘troost’ is veel gebruikt in het afgelopen jaar. Het gemis om samen te kunnen zingen in de kerk, of om te kunnen genieten van mooie concerten heeft het verlangen naar de schoonheid en de troost van muziek aangewakkerd. Martin Luther stelde zelfs dat troost de belangrijkste opdracht van de theologie was. In zijn missie voor zielzorg gaf hij daarom op allerlei manieren vorm gaf aan dat begrip, ook in zijn liederen. Veel mensen vinden ook nu nog troost in muziek van Johann Sebastian Bach, maar hoe doet hij dat nou?

Lydia Vroegindeweij promoveerde op 1 december 2020 aan de Universiteit Utrecht met een bijzonder onderzoek, een combinatie van theologie en musicologie. Zij onderzocht hoe Martin Luther in 1524 troost in zijn liederen verwoordde en hoe die liederen 200 jaar later opnieuw in de belangstelling kwamen. De jaargang koraalcantates die Bach schreef in 1724/25 markeren niet alleen een jubileum van deze liederen, maar hadden vooral een belangrijke functie in de uitleg van wat men niet meer goed begreep van de oude teksten en troostende waarde van Luthers leer.
In dit uur neemt Lydia je mee langs een aantal interessante aspecten en luistervoorbeelden uit haar onderzoek. Ze geeft een kijkje in de door haar gevonden bronnen uit begin 18e eeuw, die een nieuw licht werpen op de tekst en muziek van Bachs koraalcantates.

Ter geruststelling: met deze kennis kun je nog steeds onbekommerd genieten van Bachs muziek, maar je ontdekt een extra laag, die je uitdaagt om vertrouwde cantates nog eens opnieuw te beluisteren.